«Ο ζωγράφος των μαχών» (Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε)
Ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε (Καρθαγένη, 1951) γεννήθηκε στην ισπανική πόλη Καρθαγένη. Μάχιμος δημοσιογράφος και λογοτέχνης με φανατικούς αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, δούλεψε ως δημοσιογράφος για 21 χρόνια κοντά στα πιο σημαντικά γεγονότα του πλανήτη και ειδικά την περίοδο 1973-1994. Έχει γράψει περιπέτειες μυστηρίου, εποχής, ιστορίες που κρύβουν πάθη και αινίγματα. Στον «ζωγράφο των μαχών» ο αναγνώστης εντοπίζει μια μεγάλη αλλαγή στην θεματολογία και τον τρόπο που προσεγγίζει το καινούργιο του μυθιστόρημα. Μεσογειακό το τοπίο, ένας πύργος στα παράλια, παρατημένος από τον χρόνο αλλά με έναν ιδιόμορφο άνθρωπο να ζει μέσα. Ο ζωγράφος Φάουλκες προσπαθεί να φτιάξει μια μεγάλη τοιχογραφία, ένα μεγάλο κυκλικό πανόραμα ζωγραφισμένο σε ασυνεχείς ζώνες. Ένα πανόραμα με περιφέρεια είκοσι πέντε μέτρα και ύψος σχεδόν τρία. Εφτά μήνες τώρα παλεύει με το έργο και το θέμα του που δεν είναι παρά ο πόλεμος, οι πόλεμοι, οι μάχες της ανθρωπότητας δοσμένες σε μια ενιαία σύνθεση, σε ένα αποκαλυπτικό πίνακα όπου ο Γκόγια και ο Μπος κατέχουν μόνον μερικά εκατοστά της σχεδιασμένης έμπνευσης. Η πλοκή δεν είναι ιδιαίτερα έντονη. Περισσότερο παρακολουθούμε τις εσωτερικές διεργασίες του ζωγράφου, τις μνήμες του, τους στοχασμούς πάνω στις τύχες της ανθρωπότητας. Ανάμεσα στην πρότερη ζωή του, εκείνη ενός φωτογράφου, ενός ρεπόρτερ που έτρεχε και απαθανάτιζε τα σημαντικότερα γεγονότα στον κόσμο, ξεπροβάλλει και η Ολβίδιο, αινιγματική, αναποφάσιστη απέναντί του. Γιατί η Ολβίδο είναι πια νεκρή, ο θάνατός της τον συντάραξε κι εκείνος δεν παύει να αναρωτιέται ποια είναι η δική του ευθύνη απέναντι στην τραγική απώλεια, κατά πόσον έπαιξε ρόλο η δική του «ματιά», η ματιά του φωτογράφου που κλέβει τις στιγμές των άλλων, ακόμη και τις πιο θανατερές και πολλές φορές τολμάει να τις σκηνοθετεί για την αποκλειστικότητα της δράσης. Όμως ξαφνικά η ερημιά του αναταράσσεται γιατί ένας άγνωστος εισβάλλει στον πύργο και στη ζωή του. Εϊναι ένας Κροάτης, ο Ιβο Μάρκοβιτς, που επέζησε από τον εμφύλιο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας. Ο Φάουλκες δεν τον θυμάται στην αρχή αλλά σίγουρα έχουν ξαναβρεθεί: ο Φάουλκες βρισκόταν σε αποστολή στην Κροατία, και η Ολβίδο μαζί του. Η φωτογραφία που τράβηξε αργότερα δημοσιεύτηκε και έγινε φωτογραφία αναφοράς για τους εξαθλιωμένους στρατιώτες που σέρνονταν. Όμως και για τον Ίβο αποτέλεσε πηγή κακών γιατί αναγνωρίστηκε και βασανίστηκε. Γι αυτό τον αναζητεί καιρό τώρα για να τον σκοτώσει. Ένα κλικ της μηχανής έφερε μια καταιγίδα στη ζωή του αφού ο Ίβο αναγνωρίστηκε και βασανίστηκε, χάνοντας ταυτόχρονα και την οικογένειά του. Τώρα όμως είναι οι δυο τους, ο ένας απέναντι στον άλλον και χωρίς τη διαμεσολάβηση του φωτογραφικού βλέμματος. Πρόκειται για ένα στοχαστικό, συναρπαστικό μυθιστόρημα για τη ζώη, την τέχνη, την επιστήμη, τον έρωτα, τη μοναξιά, τη μοίρα του 20ου αιώνα, μα κυρίως την παθολογία του πολέμου ενός πολέμου με την βαθιά Ηρακλείτεια έννοια. Θεόδωρος Γρηγοριάδης