Η Μάργκαρετ ʼτγουντ σε μια πρόσφατη έρευνα, που διεξήχθη στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, απεδείχθη η δεύτερη εν ζωή συγγραφέας που μελετάται περισσότερο στα βρετανικά πανεπιστήμια και μετά τον θάνατο του Καναδού συγγραφέα Ρόμπερτσον Ντέιβις αυτή τη στιγμή είναι η δημοφιλέστερη συγγραφέας της χώρας της. Η Μάργκαρετ ʼτγουντ, η φεμινίστρια συγγραφέας από τον Καναδά, που προέκτεινε τις αναζητήσεις ύφους και ποιότητας στη δουλειά της. Η ʼτγουντ θέλησε να πειραματιστεί με τα αρχέτυπα και τις συμβάσεις της μεγάλης παράδοσης της αμερικανικής γραφής, με την ιστορία όπως ποτέ δεν την είχαν διαπραγματευτεί οι αρσενικοί συνάδελφοί της. Η Μάργκαρετ ʼτγουντ ξεκίνησε το 1969 με το μυθιστόρημα «Φαγώσιμη Γυναίκα» (Edible Woman) και ακολούθησε η «Ανάδυση» (Surfacing) το 1972. Ο τίτλος του μυθιστορήματος «Ανάδυση» παραμένει καθοριστικός για το στυλ της δουλειάς της αφού σημαίνει την ανάδυση της ίδιας της γραφής και την αναζήτηση ενός καινούργιου χώρου όπου η συγγραφέας θα μπορέσει να δραπετεύσει από τις οικείες φόρμες και τις επαναλήψεις. Ας μην ξεχνάμε ότι η εμφάνιση της ʼτγουντ συνέπεσε και με την δραστηριοποίηση του φεμινιστικού κινήματος στη δεκαετία του 70 αναδεικνύοντάς την μια δυνατή φεμινίστρια. Οι γυναίκες διεκδικούν όχι μόνο ουσιαστική συμμετοχή σε κάθε μορφή κοινωνικότητας αλλά προσπαθούν να δημιουργήσουν νέες προϋποθέσεις που θα εκφράσουν το καινούργιο μυθιστόρημα διαφοροποιώντας τις από ένα κυρίαρχο ανδρικό. Στη μυθοπλασία της θα συνδυάζεται η εξυπνάδα, η ευστροφία, η κοινωνική σάτιρα και η σοβαρότητα. Γράφει κοινωνικές ιστορίες που είναι δομημένες μέσα από δυναμικές μεταφορές τουλάχιστον στα πρώτα της έργα. Η ʼτγουντ γεννήθηκε το 1939 στην Οτάβα του Καναδά αλλά ζει στο Τορόντο μια πολυπολιτισμική πολιτεία 4 εκατομμυρίων ανθρώπων. Εκτός από μυθιστοριογράφος είναι ποιήτρια, διηγηματογράφος και κριτικός. «Ο Τυφλός Δολοφόνος» κέρδισε το φημισμένο βραβείο Booker Prize το 2000, ένα βραβείο που την επομένη εκτοξεύει στα ύψη τις πωλήσεις και την υπόληψή του. Η ʼτγουντ υπήρξε τρεις φορές υποψήφια για το ίδιο βραβείο σε προηγούμενες χρονιές. Ο «Τυφλός Δολοφόνος», παρά τον αστυνομικά παραπλανητικό τίτλο του, δεν είναι μια αστυνομική ιστορία. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο οικογενειακό μυθιστόρημα μνήμης και διαλογισμού πάνω στην Ιστορία, την αφήγηση και στο θηλυκή καταπίεση. Στο δέκατο μυθιστόρημά της η Μάργκαρετ ʼτγουντ για άλλη μια φορά κάνει επίδειξη των λογοτεχνικών δυνατοτήτων της. Η βασική ηρωίδα είναι η Τσέιζ Γκρίφιν, μια ηρωίδα που θυμίζει άλλες γυναίκες στα βιβλία της ʼτγουντ μα κυρίως εκείνη στην «Ανάδυση». Η γηραιά αυτή γυναίκα ξεκινάει, από τη σημερινή θέση της μοναξιάς της, ένα ταξίδι μνήμης στο πλούσιο και δραματικό παρελθόν της ζωής της και του οικογενειακού της περίγυρου. Όταν αφηγείται η ʼιρις είναι ήδη γερασμένη. Η ʼιρις θυσιάστηκε μεθοδικά στο βωμό των οικογενειακών συμφερόντων όταν προσφέρθηκε ανενδοίαστα από τον πατέρα της στον επηρμένο βιομήχανο Ρίτσαρντ ο οποίος αποδεικνύεται αρκούντως αχρείος. Αφού συμπήξει εκ του πονηρού τη δική τους επιχείρηση και εκείνη του πεθερού του σε μία, διαφθείρει συστηματικά τη Λώρα, η οποία στη συνέχεια συνάπτει ερωτικό δεσμό με τον εραστή της αδελφής της, τον φανατικό επαναστάτη ʼλεξ Τόμας. Η Λώρα, η μικρότερη αδελφή της ʼιρις, στην εφηβεία της, γνώρισε τον ʼλεξ τον οποίο συναντούσε σε κρυφά και μουχλιασμένα μέρη και ο οποίος κατηγορήθηκε για την φωτιά στο εργοστάσιο κουμπιών του πατέρα της. Τον ίδιο όμως κυνηγημένο άνδρα θα αγαπήσει και η ʼιρις. Μαζί τα δύο κορίτσια θα τον κρύψουν στην σοφίτα του σπιτιού. Όταν θα πέσει η Λώρα στο ποτάμι με το αυτοκίνητό της η ʼιρις θα εκδώσει το βιβλίο που άφησε πίσω η αδελφή της με τίτλο Ο τυφλός δολοφόνος. Εκεί μέσα δίνονται κωδικοποιημένα μηνύματα γύρω από την κρυφή ζωή της Λώρας και με τους ίδιος ανθρώπους με τους οποίους σχετίστηκε και η ʼιρις. Η ʼιρις θα γράψει όλη την αλήθεια - αν υπάρχει αλήθεια ακόμη και από αυτό που θέλει να ομολογήσει - μέχρι τελευταία στιγμή. Στο τελευταίο ξεκαθάρισμα θα αφήσει τη πνοή της, στο χώρο της παιδικής της ηλικίας, που τώρα πια είναι ένα παρακμιακό περιβάλλον που ούτε καν οι μνήμες δεν μπορούν να το συντηρήσουν από την σαπίλα και τη φθορά. Εκεί που κάποτε άνθισε μια οικογένεια με τις αγωνίες της και της αγωνίες του κόσμου, εκεί που κάποτε μια πολυμελής οικογένεια πήγε να αφήσει ένα αποτύπωμα ζωής τώρα δεν υπάρχουν παρά τάφοι, τριγυρισμένοι από χόρτα. Μια πικρή αλήθεια που αφορά όχι μόνον την συγκεκριμένη Καναδέζικη οικογένεια του μυθιστορήματος αλλά και κάθε οικογένεια του πλανήτη. Όπως λέει η συγγραφέας: «Η πεζογραφία είναι μία από τις ελάχιστες μορφές που μας έμειναν, μέσω των οποίων μπορούμε να εξετάσουμε την κοινωνία μας όχι ως προς τις ειδικές, αλλά ως προς τις γενικές πλευρές της μέσω των οποίων μπορούμε να δούμε τους εαυτούς μας, και τους τρόπους με τους οποίους συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο,μέσω τον οποίων μπορούμε να δούμε τους άλλους και να κρίνουμε εαυτούς μας και τους άλλους» (Jeremy Hawthorn «Ξεκλειδώνοντας το κείμενο» σελ. 25). Θεόδωρος Γρηγοριάδης Δημοσιεύτηκε στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών, Λογοτεχνικά Σεμινάρια, 2001.