Η ιστορία Στις αρχές του Εικοστού Αιώνα, εκεί γύρω στα 1900 με 1910, σε ένα ημιορεινό χωριό της Λέσβου ζει ένα αγόρι που είναι γνωστό σε όλη την περιοχή με το παράξενο όνομα «Βασίλης ο Αρβανίτης». Την ονομασία του την οφείλει στο πείσμα και στην αψάδα του πατέρα του, του μπάρμπα-Γιαννακού. Αλλά κι αυτός δεν πάει πίσω: πρώτος στα γλέντια και στα παιχνίδια, πρώτος και στους καβγάδες με τους συντοπίτες του, είτε Έλληνες είναι αυτοί είτε Τούρκοι. Γιατί εκείνα τα χρόνια στο νησί της Λέσβου υπήρχαν ακόμη Τούρκοι που δεν έχαναν ευκαιρία όχι μόνο να καταπιέζουν τους Έλληνες, αλλά και να τους εξευτελίζουν με κάθε τρόπο. Ο Βασίλης, αν και μικρός ακόμη στην ηλικία, θα εκδικηθεί τον θάνατο του Ζαχαριά που ήταν για τους Ρωμιούς το πρώτο παλικάρι. Από εκεί και πέρα ακολουθούν επεισόδια στα οποία ο Βασίλης θα δείξει σε όλο τον κόσμο τι άφοβο και ατρόμητο παλικάρι είναι. Πολεμάει στο πλευρό των Μακεδονομάχων, γίνεται κοντραμπατζής, τα βάζει με όλους εκείνους που εκμεταλλεύονται τον μόχθο του απλού χωρικού? με λίγα λόγια, κάνει το ένα κατόρθωμα μετά το άλλο. Η λεβεντιά του δεν έχει προηγούμενο. Και έτσι όμορφος και λεβεντονιός όπως είναι, πολύ γρήγορα τον ερωτεύονται όλες σχεδόν οι κοπέλες του χωριού. Ωστόσο ο Βασίλης δεν τα βάζει μόνο με τους εχθρούς ή με όσους κάνουν το κακό? αντίπαλο κάποια στιγμή θα βάλει τον ίδιο τον Θεό, φτάνοντας έτσι σε εκείνο το σημείο που οι Αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν «Ύβρις». Όταν λοιπόν θα δαιμονιστεί και θα βλαστημήσει τον Επιτάφιο, την ίδια κιόλας νύχτα θα πάθει ένα τρομερό ατύχημα που θα τον οδηγήσει σε έναν μαρτυρικό όσο και ηρωικό θάνατο. Ο συγγραφέας Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Στράτης Μυριβήλης (ψευδώνυμο του Σ. Σταματόπουλου, 1892-1969). Πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους και στη Μικρασία. Το βιβλίο που τον καθιέρωσε σαν μεγάλο συγγραφέα είναι «Η Ζωή εν τάφω», όπου μιλάει για τις κακουχίες και τις απάνθρωπες μάχες που έζησε ο ίδιος στα χαρακώματα στη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου πολέμου στα Βαλκάνια. Ανάμεσα στα πολλά μυθιστορήματα και τις συλλογές διηγημάτων που έγραψε, ξεχωρίζουν «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», «Η Παναγιά η Γοργόνα», «Ο Αργοναύτης», «Το Γαλάζιο Βιβλίο» κ.ά. Ο Στράτης Μυριβήλης, μαζί με τον Ηλία Βενέζη, τον Γιώργο Θεοτοκά και τον Κοσμά Πολίτη, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της «Γενιάς του ΄30» - ένα καλλιτεχνικό ρεύμα με αξιόλογη προσφορά στα Ελληνικά Γράμματα. Γύρω από το βιβλίο Ο «Βασίλης ο Αρβανίτης» είναι το βιβλίο της απόλυτης λεβεντιάς. Ίσως να μην υπάρχει άλλο έργο όπου η έννοια «παλικάρι» να παρουσιάζεται και να εγκωμιάζεται με τόσο ενθουσιώδη τρόπο όσο αυτό εδώ. Η νουβέλα είναι γραμμένη με γλώσσα που τη χαρακτηρίζει η ποιητική διάθεση, αλλά και οι λέξεις της ντοπιολαλιάς της Λέσβου, οι ολοζώντανες περιγραφές τοπίων και προσώπων και βέβαια η στιβαρή αφήγηση που ταιριάζει με την αρρενωπότητα του πρωταγωνιστή. Οι νέοι κάθε γενιάς διαβάζουν με ευχαρίστηση τον «Βασίλη τον Αρβανίτη» και τον αγαπούν για τα πολλά χαρίσματα που έχει. Επίσης, ενώ κατά καιρούς αποσπάσματα του βιβλίου ανθολογούνται για τα σχολικά βιβλία. Κ.Α.

• 
• 
•