ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Ο Μανόλης Αξιώτης είναι ένας αγρότης από το χωριό Κιρκιντζέ της Μικράς Ασίας, που η ζωή του είναι συνυφασμένη με τη δουλειά στα χτήματα, με την οικογένειά του, αλλά και με τα γενικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινότητας. Βρισκόμαστε στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και Έλληνες εκείνα τα χρόνια υπήρχαν πολλοί σε όλα τα παράλια της Ιωνίας, στο εσωτερικό της Τουρκίας, καθώς και στον Πόντο. Από τον αυτοβιογραφικό λόγο του Αξιώτη πληροφορούμαστε για όλα τα δεινά που υπέστησαν οι Έλληνες τόσο στον Πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όσο και λίγο αργότερα : την περίοδο του μικρασιατικού πολέμου (1919-1922). Όπως οι περισσότεροι Έλληνες, έτσι και ο Αξιώτης θα γνωρίσει τα τρομερά Αμελέ Ταμπουρού, δηλαδή τα καταναγκαστικά τάγματα εργασίας, με τα οποία οι Τούρκοι ήθελαν να κάμψουν το φρόνημα του ελληνικού στοιχείου και ταυτόχρονα να εξοντώσουν τον αντρικό πληθυσμό. Τα όσα θα βιώσει και θα υποστεί ο κεντρικός ήρωας την περίοδο της αιχμαλωσίας, η Διδώ Σωτηρίου, η οποία καταγόταν από εκείνα τα μέρη και έζησε τα γεγονότα από κοντά, τα αποδίδει παραστατικά και όλο ζωντάνια. Βέβαια, το βιβλίο κλείνει με ένα φιλειρηνικό μήνυμα, κάτι που το κάνει να είναι διαχρονικό και αγαπητό σε Ελλάδα και Τουρκία. Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Η Διδώ Σωτηρίου είναι μία από τις μεγαλύτερες συγγραφείς που ανέδειξαν τα ελληνικά γράμματα. Γεννημένη το 1909 στο Αϊδίνι της Μ. Ασίας έζησε τη μικρασιατική τραγωδία και λίγο μετά έφθασε πρόσφυγας με την οικογένειά της στην Αθήνα, όπου σπούδασε γαλλική φιλολογία. Από νεαρή ηλικία συνεργάστηκε με την αριστερή διανόηση και πήρε μαχητικά μέρος σε όλους τους αγώνες είτε υπέρ των εργατών είτε εναντίον των Γερμανών την περίοδο της Κατοχής. Έργα της: «Οι νεκροί περιμένουν», «Κατεδαφιζόμεθα», «Εντολή» (με θέμα τον αγωνιστή Νίκο Μπελογιάννη), «Επισκέπτες» κ.ά. Βραβεύτηκε με τα σημαντικότερα βραβεία και ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων. Η Διδώ Σωτηρίου έφυγε από κοντά μας πριν από λίγα χρόνια, το έργο της όμως συνεχίζει να παραμένει ζωντανό για όλες τις επόμενες γενιές. ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Το αριστουργηματικό μυθιστόρημα «Ματωμένα χώματα» κυκλοφόρησε το 1962 και από τότε κάνει συνεχώς αλλεπάλληλες εκδόσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Τουρκία. Είναι καρπός ώριμης γραφής και ο λόγος του κυριαρχείται από λυρισμό, τραγικότητα και έντονες περιγραφές. Δεν είναι απλά ένα τυπικό ιστορικό μυθιστόρημα΄ ως προς την αυθεντικότητα και τον δυναμισμό θα μπορούσε ίσως να συγκριθεί με το κλασικό έργο του Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη». Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι ότι πείθει για το δράμα και των δύο λαών, χωρίς ακρότητες και εθνικές προκαταλήψεις, παρόλο που η ματιά της Διδώς Σωτηρίου είναι καθαρά ελληνοκεντρική. Για τα «Ματωμένα χώματα» κυρίως αλλά και για το σύνολο του έργου της η συγγραφέας τιμήθηκε με το Βραβείο Ιπεκτσί της επιτροπής για την ελληνοτουρκική φιλία. Επίσης, τα βιβλίο υιοθετήθηκε από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου ως ένα από τα κείμενα στο οποία εξετάζονται οι τελειόφοιτοι Άγγλοι νεοελληνιστές. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα βιβλίο σταθμό και κόσμημα για τη νεοελληνική λογοτεχνία. Κώστας Ακρίβος