Η τύφλωση
Ένα βιβλίο για τις εμμονές των διανοούμενων, τη σύγκρουσή τους με την πραγματικότητα, ένα βιβλίο που διαδραματίζεται μέσα σε μια τεράστια βιβλιοθήκη, δεδομένου ότι ο κεντρικός του ήρωας, ο Κην, διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες της Ευρώπης-τουλάχιστον μυθιστορηματικά. 25.000 τόμοι για τους οποίους θυσίασε κάθε γωνιά του σπιτιού του, ακόμη και τα παράθυρα, αφήνοντας μόνον λίγους φεγγίτες να φωτίζουν τη φωλιασμένη γνώση. Ο Κην, από τα εννιά του χρόνια, επιθυμούσε μια βιβλιοθήκη και η μοναδική του επιθυμία ήταν να ζήσει περιτριγυρισμένος από βιβλία. Μεγαλώνοντας έμαθε δώδεκα ανατολικές γλώσσες και δούλευε διορθώνοντας αρχαία χειρόγραφα, κινέζικα, ινδικά, ιαπωνικά. Ο σινολόγος Κην απέφευγε τον κόσμο έξω από τα βιβλία, σπανίως προσερχόταν σε συνέδρια ή συνεδριάσεις κι ας ήταν διάσημος στους κύκλους των μορφωμένων για την πολυμάθεια και την απίστευτη μνήμη του. Όλοι μιλούσανε για το κεφάλι του Κην, για το μέσα του, για το μυαλό του, όμως η καθημερινότητά του ελάχιστα ακουμπούσε στην πραγματικότητα. Ο ίδιος είχε φροντίσει να συντάξει την διαθήκη του κληροδοτώντας το κρανίο του, μαζί με το περιεχόμενό του, σ? ένα ίδρυμα ερευνών του εγκεφάλου. Στο δρόμο, όταν έβγαινε, έπαιρνε πάντα μαζί του, λίγα βιβλία, για να αισθάνεται οικεία και για να προστατεύεται από τους άλλους. Κάποια στιγμή ο Κην θα προσλάβει μια μεσήλικη οικονόμο, τη Θηρεσία για να τον προσέχει και να τον μαγειρεύει, όμως η ?πονηρή? γυναίκα, θα τον παγιδέψει και θα την παντρευτεί. Ο Κην έρχεται αντιμέτωπος με την ανθρώπινη διάσταση της ζωής του αλλά μη μπορώντας να το αντέξει καταφεύγει στην τρέλα. Ο άνθρωπος, που φοβόταν την τύφλωση επειδή θα του στερούσε την ανάγνωση και την φωτιά γιατί κινδύνευε το χαρτοβασίλειό του, τελικά βγάζει μόνος του τα μάτια του, βάζοντας ο ίδιος φωτιά στην Βαβέλ των γνώσεων, μέσα στην οποία εγκλωβίστηκε. Το τέλος του βιβλίου είναι αποκαλυπτικό και αυτοκαταστροφικό. Το μυθιστόρημα ?Τύφλωση? κυκλοφόρησε το 1935 και φυσικά διαβάστηκε ως αλληγορία ανάμεσα στο πνεύμα και στην πραγματικότητα, ανάμεσα στην λάμψη του πνεύματος αλλά και στην παροδική ή ολική του τύφλωση. Η μοναχικότητα του διανοητή αποτελεί ένα από τα γνωστά μοτίβα της λογοτεχνίας και ο Κανέττι μεγαλούργησε-άραγε πόσο ταυτιζόμενος με τον ήρωά του; Πάντως αυτό το μοναδικό του μυθιστόρημα συντέλεσε ώστε να του δοθεί και το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1981. Έγραψε, όμως, δοκίμια, θεατρικά, κοινωνιολογικά κείμενα καθώς και μια εκτενή βιογραφία του. Λέγεται ότι ήταν δύσκολος άνθρωπος. Γεννήθηκε σε μια βουλγαρική πόλη, δίπλα στον Δούναβη, Ρουσττσούκ. Η οικογένειά του είχε σεφαρδικές εβραϊκές ρίζες από την Ισπανία. Ο πατέρας του, γνωστός μεγαλέμπορος, μιλούσε τέσσερις γλώσσες. Ο Κανέττι σπούδασε γερμανικά και ενστερνίσθηκε την γερμανική κουλτούρα, όμως, αργότερα, πήγε στην Αγγλία όπου έζησε εκεί και πήρε την Βρετανική υπηκοότητα. Στο Βερολίνο γνώρισε τον Μπέρτολτ Μπρέχτ, τον Ίζαάκ Μπέιμπελ και τον Τζόρτζ Γκρόστζ. ?Η τύφλωση?, όταν κυκλοφόρησε το 1935, απαγορεύτηκε από τους Ναζί, αλλά μόλις το 1960, στην επανέκδοσή του, το βιβλίο έγινε ευρύτερα γνωστό και γνώρισε την εκτίμηση του Τόμας Μαν και της Άιρις Μέρντοκ με την οποία είχε και δεσμό για ένα διάστημα. Άραγε κατά πόσο μπορεί κανείς να αγαπήσει τον Κην όταν ?δεν ένιωθε την παραμικρή επιθυμία να περιεργαστεί τους ανθρώπους. Κοιτούσε πάντα κάτω-ή πάνω απ? τα κεφάλια τους. Μόνο τα βιβλιοπωλεία μυριζόταν, και με κλειστά μάτια. Βασιζόταν ήρεμα στο ένστικτό του, είχε την ίδια δύναμη που οδηγεί το άλογο όταν γυρίζει στο παχνί. Έβγαινε να περπατήσει κι ανάσαινε τον αέρα των ξένων βιβλίων. Μέσα του ξυπνούσε ο ανταγωνισμός. Ο Κην ζωντάνευε. Στη βιβλιοθήκη του όλα πήγαιναν ρολόι. Μόνο κάθε πρωί, εφτά με οχτώ, πρόσφερε στον εαυτό του μερικές απ? τις ελευθερίες που αποτελούν τη ζωή των άλλων ανθρώπων?? Κι αν δεν αγαπήσεις τον Κην μπορείς να εκτιμήσεις το μυθιστόρημα για το πάθος του που δεν είναι παρά το πάθος για την αιωνιότητα της ανάγνωσης και των βιβλίων.