Η ΜΕΤΑΔΟΣΗ
?Στο πέρασμα του χρόνου ο Αρτζούν είχε σκεφτεί διεξοδικά τη Σίλικον Βάλλεϋ. Ως κυριότερη τοποθεσία ονειροπολήσεων, είχε εξελιχθεί σταδιακά σε ένα χαμένο κόσμο, ένα κρυμμμένο φαράγγι επενδυμένο με οπτικές ίνες και ηλεκτρονικά Ρέιντιο Σακς, όπου κορίτσια που κάνουν σερφ σε συνοδεύουν σε ταινίες που μπορείς να τις δεις τη μέρα της παγκόσμιας πρεμιέρας τους και ο αριθμός Ν σε διαθέσιμες γεύσεις ήταν πάντα n+1, όπου n ήταν το σύνολο όταν κοίταζες στο μενού. Η Βάλλεϋ: τόσο συναρπαστική, ώστε σαν τη Λάρα Κροφτ έπρεπε να γλιστρήσεις με σκοινί σε έναν γκρεμό για να την φτάσεις. Ένα πάνω. Παίκτη Μέτα, συνέχισε? (ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4, σελ.38) Πριμοδοτούμενος με την μεγαλύτερη προκαταβολή που πήρε ποτέ Βρετανός συγγραφέας, για το πρώτο του μυθιστόρημα, ?Ο Ευγενής των Ινδιών?, ο Χάρι Κούνζρου, επιστρέφει με ένα δεύτερο βιβλίο. ?Η Μετάδοση? είχε πρωτοδημοσιευτεί ως ?εργασία εν προόδω? στο περιοδικό Granta (τεύχος 81, 2003), αφιερωμένο στους ?Καλύτερους νέους Βρετανούς συγγραφείς?. Η πρόσφατη έκδοση του τεύχους, στα ελληνικά, θα ?διαφωτίσει? και τους Έλληνες αναγνώστες σχετικά με τις νεότερες τάσεις της αγγλικής λογοτεχνίας. Ινδός, κι αυτή τη φορά, ο ήρωας του Χάρι Κούνζρου. Σε αντίθεση με τον συγγραφέα, που γεννήθηκε και ζει στο Λονδίνο, ο εικοσάρης Αρτζούν Μέτα, θέλει να ξεφύγει από την Ινδία για ένα καλύτερο μέλλον, αξιοποιώντας τις γνώσεις του πάνω στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Κανονίζεται να δουλέψει στην Σίλικον Βάλλεϋ, όμως το συμβόλαιο είναι αρκούντως σκοτεινό και έτσι ο νεαρός Ινδός βρίσκεται όμηρος και σε συνθήκες σκλαβιάς μέχρις ότου να προσληφθεί στην εταιρεία Βαϊρουτζένικς, ειδικευμένη παγκοσμίως στα συστήματα ασφαλείας. Όμως κι εδώ, ύστερα από ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ο Αρτζούν θα δοκιμαστεί σκληρά. Απολύεται, ενώ εκλιπαρεί να του δοθεί μια ευκαιρία να αποδείξει τις δυνατότητές του. Σαν τους πονεμένους ήρωες των αγγλικών μυθιστορημάτων του 19ου αιώνα θα βρεθεί στους δρόμους, φτωχός και ταπεινωμένος, έτοιμος όμως για εκδίκηση. Από επιδέξιος προγραμματιστής μετατρέπεται σε ανηλέητο χάκερ! Δημιουργεί τον ιό Λίλα01 εμπνευσμένο από την Λίλα Ζαχίρ, την αγαπημένη του νεαρή σταρ του Μπόλυγουντ, που γυρίζει απανωτά μιούζικαλ, κάτω από την επίβλεψη της καταπιεστικής μητέρας της. Ο ιός Λίλα που, στο μεταξύ μεταλάσσεται σε Λίλα02, καταστρέφει διαδυκτιακούς κόμβους, χρηματιστήρια, διεισδύει στις πιο απίθανες επιχειρήσεις, ενεργοποιεί με τραγούδια της Λίλα Ζαχίρ τα κινητά τηλέφωνα. Όσο η Λίλα χορεύει, με το εφαρμοστό της σάρι, παγώνουν οθόνες και επέρχονται ανεπανόρθωτες οικονομικές ζημιές σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Ο Αρτζούν, καταζητούμενος πια, καταφεύγει στα σύνορα του Μεξικού για να διασωθεί. Το βιντεοσκοπημένο μήνυμα συγγνώμης, προς την λατρεμένη του Λίλα, αναστατώνει τους πάντες εκτός από την ίδια που, συγκινημένη από το δειλό, σχεδόν αυτιστικό αγόρι, εγκαταλείπει απροειδοποίητα τα γυρίσματα της τελευταίας της ταινίας. Το Μπόλυγουντ μετατοπίζεται στις ηλεκτρονικές οθόνες και το παραμύθι σκληραίνει. Πτώματα εντοπίζονται σε όχθες ποταμών, ενώ άλλοι χαρακτήρες του μυθιστορήματος αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης και ταυτότητας. Ο ειδικός, σε θέματα μάρκετιγκ, Γκάυ Σουίφτ συλλαμβάνεται, ως παράνομος μετανάστης, ύστερα από την μόλυνση στο Πληροφοριακό Σύστημα Σέγκεν. Ο ίδιος με την εταιρεία του είχε προτείνει ένα πρόγραμμα εντοπισμού και τάχιστης απέλασης των μεταναστών από τις ευνομούμενες ζώνες της Ευρώπης. Η κοπέλα του, η Γκάμπυ, ήταν εκείνη που βοήθησε κρυφά την Λίλα να δραπετεύσει από τα γυρίσματα. Είκοσι χρόνια πριν η ?Μετάδοση? (Transmission) θα κατατασσόταν στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας, ενώ σήμερα αποτελεί την ψηφιακή όψη ενός παράλληλου κόσμου. Παρά τον σαρκαστικό και κωμικό του χαρακτήρα το βιβλίο παραμένει πολιτικό, φορτισμένο ιδεολογικά από τα άγχη της εποχής. Ο Χάρι Κούνζρου δεν καταγγέλλει ούτε δαιμονοποιεί το διαδίκτυο. Το αντίθετο μάλιστα: υπάρχουν στιγμές που νομίζεις ότι και ο ίδιος ο συγγραφέας είναι μανιακά παθιασμένος μ? αυτό. Ο Κούνζρου, γεννημένος το 1969, ανήκει ήδη στη συγγραφική γενιά που εμπνέεται από το ίντερνετ. Ο ιός leela.exe, ως ψηφιακός χαρακτήρας, εκτονώνει τη αγανάκτηση του αναγνώστη που αποζητάει την δικαίωση και την εκδίκηση του Αρτζούν. Πάντως ο συγγραφέας δεν αρκείται στους κώδικες πληροφορικής αλλά κάνει και σαφείς λογοτεχνικές διασυνδέσεις: το τελευταίο κεφάλαιο του μυθιστορήματος, ?Θόρυβος? , παραπέμπει στον ?Λευκό Θόρυβο? του αμερικανού μεταμοντέρνου συγγραφέα Ντον ΝτεΛίλλο (μυθιστόρημα που ανέφερε ο Κώστας Σημίτης στα βιβλία όταν ρωτήθηκε τι διάβασε το 2005). Η ?Μετάδοση? αναιρεί τους φόβους ότι η λογοτεχνία και το διαδίκτυο απέχουν έτη φωτός. Βέβαια, με τέτοια κείμενα, απαιτείται μια ελάχιστη γνώση των υπολογιστών και των εφαρμογών τους. Διαφορετικά η λογοτεχνία του μέλλοντος θα δημιουργήσει μια καινούργια γενιά ?αναλφάβητων? με κοινωνικά και επικοινωνιακά χάσματα, βαθύτερα κι από εκείνα των ηλεκτρονικών ιών. Η ελληνική απόδοση της ?Μετάδοσης? από τον Γιώργο Καλαμαντή είναι ρέουσα και κατανοητή, πράγμα που σημαίνει ότι οι νεώτεροι μεταφραστές έχουν ήδη λάβει το σωστό μήνυμα στον υπολογιστή τους. (Δημοσιεύτηκε και στο ΒΗΜΑ, βιβλία, 4/06/06)