Εκατόν δύο χρόνια μετά τον θάνατό του και τίποτε απολύτως δεν αποδυνάμωσε το έργο του Αντόν Τσέχωφ. Αντιθέτως τα θεατρικά του έργα ανεβαίνουν σε αλλεπάλληλες παραστάσεις, σε κάθε γωνιά του κόσμου, ο όρος «τσεχωφικός» αποδεικνύει την καθιέρωση του έργου στην αιωνιότητα, όχι όμως σε μια στατική λογοτεχνική θέση αλλά σε μια δραστική, σύγχρονη και εφαρμόσιμη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Όσοι όμως ευγνωμονείτε τον θεατρικό συγγραφέα, του «Βυσινόκηπου» , του «Γλάρου» και λοιπών γνωστών έργων, μην ξεχνάτε ότι τα διηγήματα του ακούραστου αυτού δημιουργού επίσης αντέχουν όσο και η ψυχή του ανθρώπου στις δοκιμασίες της αμήχανης ύπαρξής της. Έγραψε πάρα πολλά διηγήματα και νουβέλες ο, γεννημένος τον Ιούλιο του 1860, συγγραφέας. Ήταν γιος φτωχής οικογένειας, το σπίτι τους βρισκόταν στο Ταγκανρόγκ, λιμάνι της Αζοφικής. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας αλλά η λογοτεχνία έγινε η μεγάλη του αγάπη, σε μια χώρα όπου τα γράμματα υπηρετήθηκαν από θηρία της γραφής. Όπως αγάπησε τη ζωή και την λογοτεχνία, έτσι αγάπησε και τους ήρωές του. Έσκυβε πάνω τους με χιούμορ, με λυρισμό, με την ανθρώπινη προσέγγιση εκείνου που ξέρει να αντλεί από την ψυχή του συνανθρώπου ιστορίες και πάθη και ύστερα να τα ανακαλεί στο χαρτί του. Διασκέδασε και ταξίδεψε πολύ και πέθανε λέγοντας ?πάει πολύς καιρός που δεν έχω πιει σαμπάνια?. Διαλέξαμε τον τόμο ?Η αγάπη και άλλα 32 διηγήματα? χωρίς αυτό να μας εμποδίζει να διαβάζουμε και τα δεκάδες άλλα που κυκλοφορούν σε διαφορετικές μεταφράσεις και εκδόσεις. Εδώ υπάρχουν και αρκετά δυσεύρετα διηγήματα. Μερικά είναι πασίγνωστα όπως ?Η κυρία με τοσκυλάκι?, ?Η Καστάνκα?. Άλλα ανασταίνουν ψυχές με την εσωτερική τους δύναμη. Στην ιστορία ?Ο φοιτητής? ο φτωχός φοιτητής Ιβάν Βελικοπόλσκυ, τρέμει από το κρύο και την στέρηση. Συναντώντας, όμως, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, δυο φτωχές γυναίκες ανακτά δυνάμεις και, συζητώντας μαζί τους, αρχίζει να τις διηγείται την τριπλή απιστία του αποστόλου Πέτρου και του Μυστικού Δείπνου, σαν να ήταν μια δική τους καθημερινή ιστορία, στο δικό τους βαλτοχώρι. Οι δυο γυναίκες κλαίνε, η δύναμη της αφήγησης τις καταστά διαχρονικές φιγούρες μιας ατέρμονης ανθρώπινης μεγαλοϊστορίας. Και ο Ιβάν ανακαλύπτει τον κόσμο να ενυπάρχει μέσα σε μια στιγμή αλλά και αιώνες τώρα: ?Ξαφνικά ένιωσε μέσα του να κυριαρχεί έντονα μια χαρά και, για ένα λεπτό, στάθηκε να πάρει ανάσα. Το παρελθόν και το παρόν, σκέφτηκε, αποτελούν μια αληθινή και συνεχή αλυσίδα από γεγονότα-το ένα συνέχεια του άλλου. Του φάνηκε ότι μόνο τώρα έβλεπε τις άκρες αυτής της αλυσίδας. Άγγιζε τη μια και η άλλη σκιρτούσε. Διάβηκε το ποτάμι στο πέραμα, κι ύστερα, καθώς ανέβαινε στο βουνό, κοίταζε από εκεί το χωριό όπου γεννήθηκε, κοίταζε και προς τη δύση, όπου λαμπύριζε μια στενή λωρίδα στο πορφυρό και κρύο δειλινό, και σκεπτόταν ότι η αλήθεια και η ομορφιά που οδήγησαν τη ζωή του ανθρώπου εκεί, στον κήπο και στην αυλή του αρχιερέα, συνεχίζονταν αδιάκοπα μέχρι σήμερα κι είναι φανερό ότι αποτελούσαν πάντοτε το βασικό νόημα στην ανθρώπινη ζωή, γενικά σ? όλη τη γη. Τον κυρίεψε σιγά-σιγά ένα αίσθημα νιότης, υγείας και δύναμης-ήταν μόνο είκοσι δύο χρόνων-μια απερίγραπτη γλυκιά προσμονή ευτυχίας, ανεξήγητης και κρυφής, και η ζωή του φάνηκε μαγευτική, θαυμάσια και γεμάτη από ανώτερο νόημα?. (σ.268) Η καρδιά, η αγάπη, η πνευματική ελευθερία, η ευφυΐα και η άσκηση της γνώσης είναι τα ιδεώδη που διατρέχουν το έργο του, τονίζει η Jacqueline De Proyart σε ένα αφιέρωμα στη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας (Νοέμβριος 2005). Και ως παράδειγμα επιλέγει την ιστορία του ?Φοιτητή? . Βλέποντάς το και έχοντας, κι εμείς από καιρό, ξεχωρίσει την ίδια ιστορία αφήνουμε έναν γλυκό στεναγμό ανακούφισης. Γιατί μόνον η λογοτεχνία μπορεί να ενώνει τις σκέψεις των ανθρώπων που δεν έχουν ποτέ συναντηθεί.