Ο Τζωρτζ Φρέντερικ Άμποτ υπήρξε ένας επιστημονικά καταρτισμένος ερευνητής, που παρατηρούσε τα γεγονότα της εποχής του και, πάνω στην αλλαγή του 19ου με τον 20 αιώνα, μπορούσε με κριτικό μάτι να ξεχωρίσει τις επερχόμενες αλλαγές. Σπούδασε στο Κέμπριτζ και έγραψε μελέτες για την Τουρκία, την Ρουμανία, ασχολήθηκε ενδελεχώς με τις σχέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας καθώς και τις επιπτώσεις που είχαν πάνω τους οι αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Εξέδωσε μελέτες για τον πόλεμο της Τριπολίτιδας από την τουρκική πλευρά και μια σπουδή πάνω στον Θουκυδίδη. Οι εργασίες του για τον ελληνισμό εκτιμήθηκαν δεόντως ώστε τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρος. Έχει πολύ ενδιαφέρον η εποχή (1900-1905) κατά την οποία ταξίδεψε ο Άμποτ. Η μεγάλη οθωμανική αυτοκρατορία τρίζει στις άκρες της και τα Βαλκάνια αρχίζουν να επανασχηματίζονται σε έθνη, διεκδικώντας εδάφη και πληθυσμούς των οποίων τα όρια με δυσκολία καθορίζονται. Η παρακμή της οικονομίας είναι εμφανής, ενώ τα κινήματα απελευθέρωσης οργανώνονται βάσει εθνοτικών και θρησκευτικών διαφοροποιήσεων. Ακόμη και στους χριστιανούς των Βαλκανίων η διαπάλη φουντώνει. Η Βουλγαρία αποσχίζεται από τα Ελληνικό Πατριαρχείο και ονειρεύεται τα ακρογιάλια του Αιγαίου. Το βλέμμα του Άμποτ οξύ, διεισδυτικό, χωρίς να χάνει την βρετανική φλεγματικότητα, αναλύει αφοπλιστικά τόπους και κοινότητες. Έστω και με γενικεύσεις πολλές φορές γέρνει προς τη πλευρά των Ελλήνων, γοητευμένος από πλούσιο πολιτισμικό τους παρελθόν. Οι επαφές του με προύχοντες και λαϊκούς ανθρώπους τού δίνει την ευχέρια, χωρίς έπαρση, να μελετήσει τοπικά ήθη και έθιμα. Καρπός της μελέτης του είναι δύο τόμοι λαογραφικού ενδιαφέροντος «Τα τραγούδια της Σύγχρονης Ελλάδας» (1900) και το «Μακεδονικό Φολκλόρ» (1903). Το οδοιπορικό του «Ένας Άγγλος στην Μακεδονία του 1900» κυκλοφορεί σε δεύτερη έκδοση στα ελληνικά ενώ αναμένεται η έκδοση ενός ακόμη βιβλίου του. Πουθενά αλλού δεν βρίσκονται βιβλία του πια-ούτε καν στην Αγγλία- εξαιρουμένων των παλαιότερων αντιτύπων σε κάποιες μεγάλες βιβλιοθήκες, ακόμη και οι ημερομηνίες γέννησης και θανάτου του είναι ακαθόριστες. Ο Τζ.Φ. Άμποτ κατέφτασε στην Μακεδονία το 1900, απεσταλμένος του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ, ενώ ταυτόχρονα έστελνε ταξιδιωτικές ανταποκρίσεις πίσω στην πατρίδα του στην εφημερίδα Guardian. Η περιοδεία ξεκινάει καλοκαίρι του 1900 με τρένο που διέρχεται τα σερβικά σύνορα. Πρώτη στάση του το Ουσκούμπ (Σκόπια) «το κλειδί του βιλαετίου του Κοσόβου?Ο πληθυσμός της πόλης αποτελείται κυρίως από Σέρβους, Αλβανούς και Βουλγάρους, με μια μικρή αλλά σημαντική από άποψη επιρροής ελληνική μειονότητα?» Μπαίνει στην Θεσσαλονίκη, «μια πολύγλωσση πόλη», όπου στην Πύλη στο Βαρδάρη παρακολουθεί τους περιστρεφόμενους δερβίσηδες. Συνεχίζει στις Σέρρες, στο Σιδηρόκαστρο, στο Μελένικο, συμμετέχει σε χριστιανικά πανηγύρια και σε μουσουλμανικές τελετές, συναντάει τσιγγάνικους πληθυσμούς, πορεύεται προς την Καβάλα και ολοκληρώνει την περιοδεία του με το προσκύνημα στο Άγιον Όρος. Τα κεφάλαια του βιβλίου διαβάζονται με τρομερό ενδιαφέρον, δοσμένα με λογοτεχνική γλώσσα και όχι σαν ένα δημοσιογραφικό ρεπορτάζ. Συγκρίσεις τόπων και συσχετισμοί με τις σημερινές πολιτικοκοινωνικές συγκυρίες είναι αναπόφευκτες και ίσως κάτι τέτοια ?εξόχως γραμμένα και σκεπτόμενα-βιβλία θα μπορούσαν να φωτίσουν πολύπλευρα τις υποβόσκουσες αντιθέσεις στα Βαλκάνια και να διαφωτίσουν τα ταμπουρωμένα μυαλά όσων πιστεύουν ότι τόποι και άνθρωποι γεννήθηκαν μέσα σε αυστηρώς οριοθετημένους τόπους, με αμιγή πληθυσμιακή σύνθεση, ενώ τους ανατέθηκε εξ ουρανού η αποκλειστική διαπραγμάτευση της Ιστορίας. Το κείμενο δημοσιεύται στο Πασχαλινό περιοδικό Passport 2008