Λογοτεχνικοί περίπατοι: στα βήματα της Βιρτζίνια Γουλφ "Μου αρέσει να περπατάω στο Λονδίνο» είπε η κυρία Νταλογουέϊ. «Είναι πραγματικά προτιμότερο από τους περίπατους στην εξοχή» Μια συγγραφέας που περπάτησε όσο κανείς άλλος το Λονδίνο, όπως και οι ήρωές της. Της άρεσαν οι βόλτες κατά μήκος του Τάμεση και συχνά ξεκινούσε από το σπίτι της, στο καθωσπρέπει Μπλούμσμπερι, φτάνοντας στις υποβαθμισμένες ανατολικές συνοικίες. Όπως ο ήρωάς της, ο Μάρτιν στα «Χρόνια», σταματούσε στο μέσον της διαδρομής για να θαυμάσει τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου. Της άρεσε να συζητάει με γνωστούς που συναντούσε στο δρόμο, στις πλατείες και στα μικρά καταπράσινα πάρκα. Στο «Δωμάτιο του Τζάκομπ» (εκδ.Οδυσσέας) ο Τζάκομπ Φλάντερς περιπλανιέται στο Χάιντ Παρκ και στην Γκρηκ Στριτ στο Σόχο. Η Βιρτζίνια Γουλφ ενθουσιαζόταν με τη ζωντάνια της Όξφορντ Στριτ, ενώ στο Κόβεντ Γκάρντεν δειπνούσε στο «Άιβι» και παρακολουθούσε παραστάσεις στην Βασιλική Όπερα. Το Λονδίνο διαποτίζει όλα τα γραπτά της, όπως το Δουβλίνο τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι οι ήρωές της και οι τύχες τους επηρεάζονται από τα μέρη όπου κατοικούν. Στην «Κυρία Ντάλογουέϊ» (εκδ. Μεταίχμιο) σχεδίασε ένα ολόκληρο μυθιστόρημα που διαδραματίζεται μέσα σε μια μέρα του Ιουνίου, εισβάλλοντας κυριολεκτικά στο μυαλό της 52χρονης ηρωίδας της. Άλλωστε αυτό θεωρείται και το πιο Λονδρέζικο μυθιστόρημά της, αν και τα «Χρόνια» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή) δεν μένουν πίσω. Η μέρα της Κλαρίσα Ντάλογουέϊ ξεκινάει όταν πάει να αγοράσει λουλούδια στην Βικτώρια Στριτ και στο Σεντ Τζέιμς Παρκ κάνει την πρώτη της στάση για να μιλήσει με έναν φίλο. Ύστερα διασχίζει το Πικάντιλι για να μπει στην Μποντ Στριτ. Στην «Κυρία Ντάλογουεϊ» επίσης ο Σέπτιμος, ο βετεράνος του πολέμου, έχει παραισθήσεις καθώς κάθεται σε ένα παγκάκι του Ρίτζεντ Πάρκ. Η Βιρτζίνια Γουλφ μεγάλωσε στο Κένσιγκτον και έπαιζε στους Κήπους του Κένσιγκτον, κάτι που δεν ξέχασε ποτέ στη ζωή της αν και τους αποχωρίστηκε με δυσκολία το 1904, μετά το θάνατο του πατέρα της. Αυτό όμως που καθόρισε κυριολεκτικά τη μοίρα της ήταν το Μπλούμσμπερι που, εδώ και 60 χρόνια, αποτελεί μια ολόκληρη τουριστική βιομηχανία αφού η Βιρτζίνια και οι καλλιτέχνες φίλοι της που μείνανε εδώ, διέπρεψαν στις τέχνες αλλά και σκανδάλισαν τον συντηρητικό κόσμο. Όταν η Βιρτζίνια ήρθαν οικογενειακώς στο Μπλούμσμπερι από το Κένσιγκτον το μέρος θεωρείτο ήδη μποέμικο. Στο χάρτη του Λονδίνου το Μπλούμσμπερι περιτριγυρίζεται ανατολικά από την Τότεναμ Κορτ Ρόουντ, νότια από την Γιούστον Ρόοουντ, βόρεια από την Νιου Όξφορντ Στριτ. Το Μπλούμσμπερι είναι ίσως το μοναδικό μέρος του Λονδίνου με τόση έντονη πολιτιστική παρουσία. Ας μη ξεχνάμε ότι μέσα στη γεωγραφική του εμβέλεια περιλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, η Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης και το Βρετανικό Μουσείο στην Γκρέιτ Ράσελ Στριτ, χώρια οι αίθουσες τέχνης, τα βιβλιοπωλεία και τα γραφικά στέκια. Στο Βρετανικό Μουσείο έβρισκαν καταφύγιο μελετώντας ο Καρλ Μαρξ, ο Γκάντι, ο Γέιτς, αλλά και ο Τζάκομπ, ο λογοτεχνικός ήρωας από το «Δωμάτιο» όπου έψαχνε στοιχεία για παλιότερους δραματουργούς. Άλλωστε στο Ξενοδοχείο Ράσελ ήδη λειτουργεί μία «Virginia Woolf Pub», ενώ στον κήπο της πλατείας Γκόρντον η παρέα του Μπλούμσμπερι ερχόταν για ηρεμία και έμπνευση. Όσο για το ξενοδοχείο «Τάβιστοκ», πολλοί μένουνε εκεί αγνοώντας ότι στο διπλανό κτίριο διέμεναν η Γουλφ και ο σύζυγός της Λέοναρντ, στεγάζοντας και τον εκδοτικό τους οίκο Hogarth Press από το 1924 μέχρι το 1939. Πάντως ένας περίπατος στα βήματα της Βιρτζίνια Γουλφ αξίζει να ολοκληρωθεί με μια επίσκεψη στην καινούργια Βρετανική Βιβλιοθήκη, στον Σταθμό Σεντ Πάνκρας που σχεδιαζόταν επί τριανταέξι χρόνια. Μπορεί να μην την πρόλαβε η ίδια αλλά θα την λάτρευε. Με λίγο βάδισμα αφήνετε πίσω το Μπλούμσμπερι και ανεβαίνετε την Γιούστον Ρόουντ. Μέσα στη βιβλιοθήκη μπορείτε να ακούσετε τραγούδια και ηχητικά ντοκουμέντα από συγγραφείς και παλιές εκπομπές του BBC και ανάμεσά τους τη φωνή της Βιρτζίνια Γουλφ σαν να είναι εκεί μαζί σας, στην πόλη που λάτρεψε και ανέδειξε ως λογοτεχνικό τόπο των σημαντικότερων μυθιστορημάτων της. Θεόδωρος Γρηγοριάδης Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Passport, τεύχος Νοεμβρίου 2008