Η μελλοντική μορφή των βιβλίων Σύμφωνα με τον Μπράιν Έιπλγιαρντ, δημοσιογράφο των Sunday Times έρχεται η εποχή που θα αλλάξει και ο τρόπος διάθεσης και αγοράς βιβλίων. Προχωρώντας σε ένα κεντρικό δρόμο του Λονδίνου ή άλλων μεγαλουπόλεων και χαζεύοντας τα μεγάλα «βιβλιοπωλεία-αλυσίδες» είναι σαν να βλέπεις τα ίδια και τα ίδια. Οι βιτρίνες τους όλες φορτωμένες με τα ίδια άχρηστα βιβλία που κανένας συνειδητός αναγνώστης δεν καταδέχεται να διαβάσει. Μέσα επίσης είναι γεμάτα βιογραφίες ποδοσφαιριστών και διασημοτήτων και ό,τι μοδάτο κυκλοφορεί και μόνον, στο βάθος, μπορεί κανείς να βρει κανένα ράφι με «Ποίηση» ή «Κλασική Λογοτεχνία». Ο ίδιος, ο Μπράιν Έιπλγιαρντ, αλλά και πολλοί άλλοι, έχουν πάψει πια να μπαίνουν σε τέτοια βιβλιοπωλεία. Καταφεύγουν στο Amazon και στο AbeBooks όπου βρίσκουν κυριολεκτικά ό,τι χρειάζονται και πολύ φτηνότερα Την τελευταία δεκαετία η δύναμη στη βιομηχανία του βιβλίου μετατοπίστηκε από τους εκδότες στα βιβλιοπωλεία. Τα βιβλιοπωλεία χρεώνουν τις βιτρίνες τους και οι εκδότες πασχίζουν με χρήματα και εκπτωτικές τιμές να εξασφαλίσουν μια καλή θεσούλα κάπου στην βιτρίνα ή μέσα στο κατάστημα. Έτσι προκύπτει και η τάση των εκδοτών για εύκολα βιβλία ευπώληπτα, (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το καταφέρνουν πάντα), ξεχνώντας τον αρχικό τους ρόλο ως εκδότες: να βγάζουν αυθεντικά, ενδιαφέροντα και καλογραμμένα βιβλία. Άλλωστε είναι πια γνωστόν ότι οι μικροί ποιοτικοί οίκοι είναι υπό διωγμόν αφού βρίσκουν ελάχιστο χώρο στα τεράστια «βιβλιοπωλεία ?αλυσίδες». Μόνον που αυτό αλλάζει. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τα βιβλία θα «κατεβαίνουν» στα i-Pod σε πολύ συμφέρουσες τιμές, οποιαδήποτε στιγμή το θελήσεις. ΄Ηδη στη φετινή Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης η Sony παρουσίασε τον Sony Reader στην τιμή των 190 δολαρίων. Με τη συσκευή αυτή κατεβάζεις κείμενα και η εμφάνισή τους πάνω στην οθόνη παρουσιάζουν τη μορφή της «εκτυπωμένης μελάνης». Όταν ο Τζεφ Μπέζος ίδρυσε το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο Amazon, το 1994, αντιλήφθηκε ότι το διαδίκτυο και τα βιβλία έχουν αλληλένδετη σχέση. Υπάρχουν εκατομμύρια τίτλοι στον κόσμο που μόνον το ίντερνετ μπορεί πια να «αποθηκεύσει». Από τότε το Amazon έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα στον κόσμο χωρίς να εμποδίζει τα μοδάτα βιβλιοπωλεία να πουλάνε τόνους με βιογραφίες του Μπέκαμ και το δάκρυ της κάθε Μαγδαληνής και του Ιερού Δισκοπότηρου. Στο internet πια ψάχνουν οι «ψαγμένοι». Όσοι ενδιαφέρονται για την Πάρις Χίλτον μπορούν να μαθαίνουν από παντού τα καμώματά της, αλλά όσοι αναζητούν ένα σπάνιο δοκίμιο ποίησης θα το βρούνε σε blogs, σε δωρεάν αρχεία, σε πολιτιστικές ανταλλαγές χρηστών. Οι χρήστες του διαδικτύου διαδίδουν μόνοι τους τις ιδέες τους και συστήνουν ο ένας στον άλλον παραγνωρισμένους συγγραφείς που δεν θα μπορούσες να διανοηθείς ότι θα βρισκόντουσαν στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Οι χρήστες και λάτρεις των βιβλίων δημιουργούν book-discussion groups αδιαφορώντας για τα εκατομμύρια των καθοδηγούμενων αναγνωστών που σαφώς δεν απολαμβάνουν την γοητεία ενός σπάνιου ή δυσεύρετου κειμένου. Το πρόβλημα των εκδοτών ήταν πάντα πού να στοκάρουν τα βιβλία τους αφού οι αποθήκες τους δεν επαρκούν για τόσα εκατομμύρια αντίτυπα. Από την άλλη το κόστος παραγωγής και προώθησης τούς κάνει διστακτικούς σε βιβλία που ξεφεύγουν από τις βαρετές συνταγές των ευπώληπτων. Έτσι τώρα το POD (Print On Demand) δηλαδή «Εκτύπωση επί Παραγγελία» δίνει την δυνατότητα στους εκδότες να σχεδιάζουν ένα βιβλίο ηλεκτρονικά και να το αποθηκεύουν σε ψηφιακή μορφή. Όποιος το αναζητήσει θα το τυπώνει ο εκδότης και θα το διαθέτει μόνος του είτε μέσω των Ηλεκτρονικών Βιβλιοπωλείων. Πολύ σύντομα θα δούμε και μέσα στα μεγάλα βιβλιοπωλεία ειδικές συσκευές που θα τυπώνουν επί τόπου το «σπάνιο» βιβλίο που αναζητάς και δεν υπήρχε χώρος γι αυτό στα ράφια. Ταυτόχρονα κάποιοι άλλοι θα τα «κατεβάζουν» και στους υπολογιστές ή στα iPod. Στο απώτερο μέλλον ίσως τα βιβλιοπωλεία αντί για ντάνες βιβλία να φιλοξενούν παντού οθόνες. Κάπως έτσι η αληθινή δύναμη του βιβλίου θα επιστρέψει και πάλι στους εκδότες που τώρα πια θα αναγκάζουν ακόμη και τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία να συνεργαστούν μαζί τους με τους νέους όρους της βιβλιοπαραγωγής. The Sunday Times , 15 Οκτωβρίου 2006