Γλώσσες υπό εξαφάνιση Σήμερα πάνω από 6900 γλώσσες σε όλο τον κόσμο μιλιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους αλλά και από μετρημένους στα δάχτυλα. Οι γλωσσολόγοι όμως υποστηρίζουν ότι μέχρι το 2050 οι μισές από αυτές θα έχουν εξαφανιστεί. Ο πιο βασικός λόγος είναι ότι οι κοινωνίες συσπειρώνονται γύρω από άλλες, μεγαλύτερες κοινωνίες, κοινωνικά και οικονομικά ισχυρότερες. Τέτοιες γλώσσες παγκόσμιας δυναμικής είναι τα Αγγλικά, τα Ισπανικά, η Ινδική, τα Σουαχίλι. Κάπως έτσι όμως θα χαθούν και μικροί πολιτισμοί που μέσα από τη δική τους γλώσσα, είχαν εκφραστεί και είχαν φτιάξει ένα ιδιωματικό πολιτισμό, με αποτέλεσμα να φτωχύνει ο πλανήτης από την πολυχρωμία και την πολυφωνία των ετερόκλητων πολιτισμών. Σύμφωνα με μια έρευνα που παρουσιάστηκε στην εφημερίδα Guardian (Peter K. Austin's top 10 endangered languages.Τετάρτη 27 Αυγούστου) οι 10 πιο πιθανές να χαθούν γλώσσες από τις 3.000 που βρίσκονται σε κίνδυνο, επιλέχθηκαν με βάση τη γεωγραφική τους θέση, το επιστημονικό ενδιαφέρον, το πολιτιστικό υπόβαθρο και την κοινωνική τους εμβέλεια. 1. Τζίρου Τα Τζερού μιλιούνται μόνον από 20 κατοίκους των νησιών Ανταμάν στον Ινδικό Ωκεανό. Η φυλή ανάγεται γενεαλογικά στους προ-νεολιθικούς χρόνους και ίσως να ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μετά την έξοδό τους από την Αφρική. Η γλώσσα τους δεν σχετίζεται με καμία άλλη σε άλλο σημείο του πλανήτη. 2. N|ου Μιλιέται από λιγότερο από 10 γηραιούς ανθρώπους που ζούνε στο Εθνικό Πάρκο Καλαχάρι της Νοτίου Αφρικής. Η εκφορά του λόγου περιλαμβάνει πολλά ηχοποιητικά μορφώματα όπως το «τσκ» (σύμβολο: Ι) με το οποίο εκφράζουν λύπη και χαρά. 3. Aινού Η γλώσσα Αινού μιλιέται από λίγους γέρους στο νησί Χοκάιντο στο βορειότερο τμήμα της Ιαπωνίας. Πρόκειται για τους αυθεντικούς κατοίκους της Ιαπωνίας και μόλις φέτος αναγνωρίστηκαν ως μειονοτική ομάδα από την ιαπωνική κυβέρνηση. Είναι περίπλοκη γλώσσα που περιλαμβάνει μέσα σε ένα ρήμα το νόημα μιας ολόκληρης πρότασης και είναι ο φορέας μιας δυνατής προφορικής παράδοσης γεμάτης τραγούδια και ιστορίες. Πάντως γίνονται προσπάθειες να διασωθεί η γλώσσα αυτή. 3. Ταό Στην Λίμνη του Ήλιου, στη κεντρική Ταιβάν, βρίσκεται η πατρίδα της γλώσσας Ταό που τη μιλάνε μια χούφτα γηραιοί εναπομείναντες της φυλής. Βρέθηκαν εδώ πριν τρεις χιλιάδες χρόνια. 5. Γιούτσι Η Γιούτσι μιλιέται στην Οκλαχάμα των ΗΠΑ μόλις από πέντε ανθρώπους, όλοι πάνω από 75 ετών. Είναι μια απομονωμένη γλώσσα χωρίς να σχετίζεται με καμία άλλη γλώσσα στον κόσμο. Έχουν 10 γένη που αποφαίνονται στις καταλήξεις. Γίνονται προσπάθειες να καταγραφεί η γλώσσα και να διδαχθεί σε παιδιά. 6. Όρο Γουίν Οι Όρο Γουίν ζούνε στη δυτική Ροντόνια της Βραζιλίας και ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με ξένους το 1963. Η ομάδα δέχθηκε εξωτερικές επιθέσεις και μόλις 50 άνθρωποι διασώθηκαν οι οποίοι ακόμη μιλάνε τη γλώσσα. Είναι η μόνη από τις πέντε γλώσσες που κάνει συχνή χρήση ενός ήχου που παράγεται από το χτύπημα της γλώσσας ανάμεσα στα χείλη που δονούνται κάτι σαν «μπρρ». 7. Kουσούντα Η Κουσούντα μιλιέται από μια ομάδα κυνηγών του δυτικού Νεπάλ. Μέχρι πρότινος η γλώσσα θεωρείτο εξαφανισμένη αλλά το 2004 γλωσσολόγοι στο Κατμαντού εντόπισαν οκτώ ανθρώπους που ακόμη τη μιλάνε. Είναι κι αυτή μια μοναδική γλώσσα χωρίς συγγένειες με άλλες. 8. Tερ Σαμί Στην Χερσόνησο Κόλα στην Ρωσία η Τερ Σαμί μιλιέται μόλις από 10 ηλικιωμένους ανθρώπους ανάμεσα σε άλλους 100 της ίδιας φυλής που χρησιμοποιούν όμως τα ρωσικά για καθημερινή χρήση. Η γλώσσα Τερ Σαμί συγγενεύει με τα Φινλανδικά, τα Ουγγαρέζικα και άλλες Ουραλικές γλώσσες. 9. Γκούουγκου Γιμιντχίρ Η Γκούουγκου Γιμιντχίρ είναι η γλώσσα των Αυστραλών Αβοριγίνων που μιλιέται από 200 περίπου ανθρώπους που ζούνε στο βόρειο Κουίνσλαντ. Πρώτος κατέγραψε τις λέξεις τους ο Σκοτσέζος θαλασσοπόρος Κάπτεν Τζέιμς Κουκ το 1770 και απ? αυτές προέρχεται η διεθνώς καταχωρημένη λέξη «Κανγκαρού» (το γνωστό μας καγκουρό). Στη γλώσσα αυτή ισχύουν διαφορετικοί γλωσσικοί κανόνες ανάλογα σε ποιον απευθύνεσαι-ειδικά ανάμεσα σε μέλη οικογένειας. 10. Κετ Η Κετ είναι η τελευταία γλώσσα που επιβίωσε από όσες συγγενικές γλώσσες μιλιόντουσαν στο Γενεσέι Ποταμό στην ανατολική Σιβηρία. Τη μιλάνε 600 κάτοικοι αλλά δεν την χρησιμοποιούν όταν απευθύνονται στα παιδιά τους, προτιμώντας να τα μιλάνε στα ρωσικά. Είναι η μόνη γλώσσα της Σιβηρίας όπου ανάλογα με τον τόνο της φωνής η ίδια λέξη παίρνει διαφορετικό νόημα. Είναι απίστευτα δύσκολο να διδαχτεί αυτή η γλώσσα σε δυτικούς λόγω του εξαιρετικά περίπλοκου λεξιλογίου και της γραμματικής της. Απόδοση: Θεόδωρος Γρηγοριάδης