Γκύντερ Γκρας- Λογοτεχνία και πολιτική
Στην Γερμανία δεν κόπασε ακόμη ο θόρυβος που ξέσπασε από την αυτοβιογραφία του Νομπελίστα Γκύντερ Γκρας όπου ομολογεί ότι στην εφηβεία του υπηρέτησε στα SS, χωρίς να γνωρίζει καλά το μέγεθος μιας τέτοιας προσχώρησης. Σε μια χώρα όπως η Γερμανία, με τόσο ευαίσθητο παρελθόν, οποιοδήποτε κείμενο εγείρει παλιές αμαρτίες δεν διαφεύγει της προσοχής του κοινού, πόσο μάλιστα όταν ένα τέτοιο βιβλίο προέρχεται από τον σημαντικότερο-ίσως-ζώντα συγγραφέα της χώρας. Ας ληφθεί υπόψη ότι μόλις πέρυσι έγινε θέμα αν θα έπρεπε να αφαιρεθεί από τον Αυστριακό συγγραφέα Πήτερ Χάντκε το βραβείο Heinrich Heine επειδή δημόσια υποστήριξε τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Η αυτοβιογραφία του Γκύντερ Γκρας ΄Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι? (θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά το φθινόπωρο) βρίσκεται στην κορυφή των πωλήσεων στην Γερμανία και όσοι την διαβάζουν μιλάνε για ένα ώριμο και συγκινητικό κείμενο που από την μια διατηρεί ένα αυτοβιογραφικό λόγο και από την άλλη διατηρεί όλες τις λογοτεχνικές αρετές του συγγραφέα. Ξεκινάει από την εφηβεία του συγγραφέα, την ένταξή του στα SS και διασχίζει όλες τις φάσεις της ζωής του όταν αναγκάστηκε να δουλέψει ως ντραμίστας, αγρότης, μεταλλωρύχος και ζωγράφος για να τον κερδίσει τελικά η λογοτεχνία με την έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος ?Το τενεκεδένιο ταμπούρλο? (1959) και εδώ μάλιστα σταματάει και η αυτοβιογραφία του. Οι επικριτές του Γκρας, παρ? όλα αυτά, μιλάνε για ένα διαφημιστικό κόλπο που βοήθησε στις πωλήσεις. Φυσικά δεν είναι πρώτη φορά που συγγραφείς εμπλέκονται με την πολιτική, διώκονται ή υποστηρίζουν τυραννικά καθεστώτα. Αυτοί είναι πάντως πολύ λιγότεροι από εκείνους που αντιστέκονται και μάχονται για τη δημοκρατία και τις ελευθερίες του ανθρώπου. Θυμίζουμε την παλαιότερη περίπτωση του Αμερικανού ποιητή Έζρα Πάουντ. Μαγεύτηκε από τον Ιταλικό φασισμό και κατά την διάρκεια του Β? Παγκοσμίου Πολέμου, εγκατεστημένος στην Ιταλία, συνεργάστηκε σε μια σειρά εκπομπών, με το ιταλικό ραδιόφωνο προπαγανδίζοντας υπέρ του Μουσολίνι! Με την επικράτηση των Αμερικάνων συνελήφθη και καταδικάστηκε στην Αμερική όπου και κλείστηκε για 12 χρόνια σε ψυχιατρείο. Η εμπλοκή του, σήμερα, φαίνεται σχεδόν συγχωρεμένη, κοντά στο μέγεθος της μοντέρνας ποίησης που έγραψε χωρίς να έχει ουδέποτε μειωθεί η αξία της. Η τέχνη και η πολιτική δεν είχαν πάντοτε τις καλύτερες σχέσεις και ίσως ο Γκύντερ Γκράς θα έπρεπε να κριθεί μέσα από το λογοτεχνικό του έργο και όχι να καταδικάζεται σε ένα πολιτικό κυνήγι μαγισσών. Στο κάτω κάτω, όπως είπε και ο συγγραφέας Τζον Μπέργκερ, ο Γκρας έμαθε να ζει με τα λάθη του. Γι? αυτό και ίσως θα έπρεπε να διαβάσουμε το έργο του ξεκινώντας από το ΄Τενεκεδένιο ταμπούρλο? το μυθιστόρημα που τον καθιέρωσε παγκοσμίως και μεταφέρθηκε πετυχημένα στον κινηματογράφο. Άλλα του έργα στα ελληνικά: ?Σαν τον κάβουρα?, ?Δυσοίωνα κοάσματα?, ?Ο Μπουτ, το ψάρι?, ?Ένα ευρύ πεδίο?, ?Ο αιώνας μου? (όλα στις εκδόσεις Οδυσσέας).