Καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, εφημερίδες και περιοδικά, προτείνουν βιβλία για το καλοκαίρι σαν να ήταν η πιο ιδανική εποχή για διάβασμα! Κατά βάθος δεν υπάρχει πιο βασανιστικό πράγμα να διαβάζεις σε μια παραλία αλλά και αυτό μας έγινε συνήθεια. Χώρια ότι λαδώνεις και μαυρίζεις τα αγαπημένα σου βιβλία. Εμείς πάντως, που προτείνουμε λογοτεχνικά βιβλία κάθε τόσο από τις ιστοσελίδες της Βιβλιοθήκης, θα σας προτείνουμε βιβλία που θα σας ταξιδέψουν λογοτεχνικά. Τα βιβλία αυτά, όπως και τα 1000+2, που παρουσιάζουμε στις ιστοσελίδες μας, δεν είναι αναγκαία της πρόσφατης εκδοτικής παραγωγής. Πάγια αρχή μιας Δημόσιας Βιβλιοθήκης είναι η διαχρονικότητα των βιβλίων και της ανάγνωσης. Γι? αυτό σας προτείνουμε, σε μικρές δόσεις, ορισμένα βιβλία που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες ΒΙΒΛΙΟ του μηνιαίου ταξιδιωτικού περιοδικού Passport, που εκδίδει η Μάγια Τσόκλη. Με το περιοδικό αυτό συνεργαζόμαστε σταθερά και ίσως είναι το μόνο μηνιαίο περιοδικό στην Ελλάδα που αφιερώνει ένα ολόκληρο δισέλιδο στο βιβλίο και ειδικότερα στην ταξιδιωτική λογοτεχνία. Τζον Μπάνβιλ Πράγα Πορτρέτα μιας πόλης Μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2005 Δεκατρία βιβλία είχε στο ενεργητικό του, ο Ιρλανδός συγγραφέας Τζον Μπάνβιλ, πριν τιμηθεί, φέτος, με το σημαντικότερο βραβείο των αγγλικών γραμμάτων, το Booker Prize, για το μυθιστόρημά του «Η Θάλασσα». Δεινός στυλίστας, γνήσιος απόγονος του Μπέκετ, πριν από το βραβευμένο του μυθιστόρημα, είχε εκδώσει το βιβλίο ?Πράγα, Πορτρέτα μιας πόλης?. Για όσους δεν έχουν διαβάσει, τα πυκνά και δεξιοτεχνικά μυθιστορήματά του Μπάνβιλ, είναι ευκαιρία να πάρουν μια γεύση της γραφής του, μ? αυτό το κείμενο: Έτσι θα γνωρίσουν το λογοτεχνικό ύφος του Μπάνβιλ, που παραμένει εξ ίσου υψηλό με τα μυθιστορήματά του, θα διασκεδάσουν με τις περιπλανήσεις και τις ?κακές? του συνήθειες (γερός πότης) και θα επισκεφτούν την Πράγα με το βλέμμα ενός ενημερωμένου Ευρωπαϊστή συγγραφέα. Ο Μπάνβιλ επισκέφτηκε αρκετές φορές την πόλη και αυτό τού δίνει την ευκαιρία να μας την περιγράψει πριν και μετά την κομουνιστική περίοδο. Σε κάθε περίπτωση, είτε ως απλός επισκέπτης είτε ως προσκεκλημένος σε κάποιο λογοτεχνικό συνέδριο, συναντάει κάποιους ξεχωριστούς κατοίκους της πόλης, ιδιόρρυθμους καθηγητές, πρώην χαφιέδες, επίμονους μεταφραστές αλλά και αινιγματικά ?κορίτσια?. Είναι σαφής η τακτική του ως συγγραφέα μυθοπλασίας: μόνον μέσα από τους ανθρώπους προσεγγίζεις την ψυχή μιας πόλης `τα κτίρια και τα αξιοθέατα μπορούν να τα περιγράψουν οι κάθε χρώματος ?Οδηγοί?, γι? αυτό και ο ίδιος, σε μια υποσημείωση, αντιγράφοντας πληροφορίες από τον ?Μπλε Οδηγό?, σαρκάζει: ?για να μη λέτε ότι δεν σας δίνω πρακτικές συμβουλές?. Μας δίνει όμως χαρακτηριστικά πορτρέτα ανθρώπων που, χωρίς αυτούς, ο μύθος της Πράγας θα ήταν ελλιπής. Παράδειγμα ο φωτογράφος Γιόζεφ Σούντεκ, που συνέλαβε την ουσία, το μυστήριο και την καταπονημένη γοητεία της Πράγας, αποδίδοντας το φως, τις σκιές της, την περίεργη συγκαλυμμένη ακτινοβολία που εκπέμπει η τσέχικη πρωτεύουσα στις όχθες του Βλτάβα. Ο Μπάνβιλ δεν παραλείπει να αναφερθεί στις παλιότερες ιστορικές περιόδους και ειδικά στον αυτοκράτορα Ροδόλφο, τον παρανοϊκό αλλά και απλόχερο μαικήνα, χάρις στον οποίο ο αστρονόμος Κέπλερ μπόρεσε να ατενίσει το σύμπαν με τη ματιά ενός μοντέρνου Πυθαγόρα και να γράψει στο τέλος της ζωής του το πρώτο διήγημα επιστημονικής φαντασίας όπου άνθρωποι επισκέπτονται το φεγγάρι-εκεί στα 1600. Στην Πράγα των Εβραίων, επίσης, δημιουργήθηκε ο μύθος του Γκόλεμ και εδώ, τον 20ο αιώνα, φτιάχτηκε ο όρος «ρομπότ» από τον συγγραφέα Κάρολ Τσάπεκ. Όμως, ένας άλλος συγγραφέας, ο Κάφκα, βαραίνει ακόμη τη μνήμη της πόλης και της δυτικής λογοτεχνίας. Ο Μπάνβιλ συναντάει ανθρώπους που ταυτίζονται με τους χαρακτήρες του σημαντικότερου συγγραφέα του εικοστού αιώνα. Και φυσικά δεν είναι μόνον ο Κάφκα, είναι και ο ποιητής Σάιφερτ, ο Κούντερα, ο Ρίλκε, ο Χάβελ που κατέληξε στην προεδρεία της χώρας. Η τελευταία επίσκεψη του Μπάνβιλ στην Πράγα πραγματοποιείται ένα μήνα μετά τις ολέθριες πλημμύρες, το καλοκαίρι του 2002. Παρατηρώντας το ποτάμι, που διασχίζει σαν φίδι την πόλη, αναλογίζεται την ένταση που κρύβει ο ποταμός Βλτάβα και προσπαθεί να εξηγήσει το όνομά του: Δύο χαμένες κέλτικες λέξεις, vlt που σημαίνει άγριο και va, που σημαίνει νερό, προσδίδουν την αρμόζουσα ερμηνεία. Και τελειώνει με τις φράσεις: ?Η Πράγα θα επιζούσε. Η Πράγα πάντα επιζεί? Έβαλε κι ο Τζον Μπάνβιλ, μ? αυτό το βιβλίο, ένα γερό λογοτεχνικό ανάχωμα στην ανάκατη, φανταστική και αλλοπρόσαλλη πόλη.