Καραμανλής Κωνσταντίνος (1907-1998)
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1907 στην κωμόπολη Πρώτη-παλαιότερη ονομασία Κιούπκιοϊ-της περιφερείας Σερρών. Πατέρας του ο Γεώργιος Καραμανλής, μαχητής σε όλες τις φάσεις του εθνικού αγώνα των Ελλήνων της Μακεδονίας.
1913-1924: Μαθητής στα σχολεία, διαδοχικά, της Πρώτης, της Νέας Ζίχνης, των Σερρών και τελικά, στην Αθήνα.
1925-1929: Φοιτητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
1930-1935: Μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, δικηγόρος στην πόλη των Σερρών.
1935: Πρώτη εκλογή ως βουλευτή Σερρών του Λαϊκού κόμματος
1936: Επανεκλογή στην πρώτη θέση του συνδυασμού του Λαϊκού κόμματος. ’ρνηση συνεργασίας με το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Επάνοδος στο δικηγορικό λειτούργημα.
1941: Εγκατάσταση και προσωρινή άσκηση της δικηγορίας στην Αθήνα.
1944: Ιούλιος, διαφυγή στη Μέση Ανατολή. Επάνοδος στην απελευθερωμένη Αθήνα.
1946: Εκλογή ως βουλευτή Σερρών στις πρώτες μεταπελευθερωτικές εκλογές. Μετάβαση για λόγους υγείας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Συμμετοχή σε επίσημη αποστολή ενημερώσεως της αμερικανικής κυβερνήσεως για τις οικονομικές ανάγκες της Ελλάδος.
p Αρχή
1946-1947: Νοέμβριος/Φεβρουάριος, υπουργός Εργασίας στις κυβερνήσεις, διαδοχικά, Κ.Τσαλδάρη και Δ.Μαξίμου.
1948: Μάιος/Οκτώβριος, υπουργός Μεταφορών. Συμβολή στην αποκατάσταση και επέκταση του συγκοινωνιακού δικτύου και του δικτύου ηλεκτροδοτήσεως. Διένεξη με την Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών-Πειραιώς, υπό βρετανικό έλεγχο, χάριν της προασπίσεως του δημοσίου συμφέροντος.
1948-1950: Νοέμβριος/Ιανουάριος, υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας. Επιτέλεση σημαντικού έργου με επίκεντρο την περίθαλψη, τον επαναπατρισμό και την παραγωγική επαναδραστηριοποίηση πολλών εκατοντάδων χιλιάδων αγροτών, προσφύγων, θυμάτων του εμφύλιου πολέμου. Σύνταξη και εφαρμογή του προγράμματος "Πρόνοια-Εργασία".
1950: Μάρτιος, επανεκλογή ως βουλευτή Σερρών. Σεπτέμβριος/Νοέμβριος, υπουργός Εθνικής Αμύνης στη βραχύβια κυβέρνηση συνασπισμού Σ.Βενιζέλου - Κ.Τσαλδάρη.
1951: Ενεργή συμμετοχή στο κοινοβουλευτικό έργο από το χώρο της αντιπολιτεύσεως. Συμβολή στην αναζήτηση νέου σχήματος ικανού να συμβάλει στην αποκατάσταση της σταθερότητας και στην ανανέωση της πολιτικής ζωής. Προσχώρηση στον Ελληνικό Συναγερμό, υπό την ηγεσία του Αλέξανδρου Παπάγου. Εκλογή του στις νέες γενικές εκλογές, το Σεπτέμβριο. Γάμος με την Αμαλία Α.Κανελλοπούλου
1952-1955: Νοέμβριος/Οκτώβριος, υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Α.Παπάγου· από το Δεκέμβριο 1954, και Συγκοινωνιών. Σχεδιασμός και εκτέλεση εκτεταμένου προγράμματος έργων βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης αποδόσεως, αποφασιστικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας: δίκτυο οδικών αρτηριών, ύδρευση, αποχέτευση, εξωραϊσμός ευρύτερης περιοχής Αθηνών και Θεσσαλονίκης· εξηλεκτρισμός υπαίθρου, αποξηραντικά και εγγειοβελτιωτικά έργα· κατασκευή, επισκευή και επέκταση λιμένων και αεροδρομίων, απαρχή προγράμματος τουριστικής αναπτύξεως.
p Αρχή
1955: Οκτώβριος, ανάληψη της εντολής σχηματισμού κυβερνήσεως μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου. Υιοθέτηση της πρωτοβουλίας του βασιλέως από τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του Ελληνικού Συναγερμού. Σύσταση, τρεις μήνες αργότερα, της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως (Ε.Ρ.Ε), με σκοπό τη δημιουργία κομματικού σχηματισμού ικανού να υπερκεράσει τις ανεδαφικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις του παρελθόντος που ανέστελλαν τη ριζική αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων.
1956-1963: Πρωθυπουργός, μετά την εξασφάλιση απόλυτης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας σε τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις (1956, 1958, 1961). Κύριες παράμετροι του κυβερνητικού έργου: ραγδαία οικονομική ανάκαμψη και παραγωγική δραστηριοποίηση βασισμένη στη σταθεροποίηση του νομίσματος, την αναζωογώνηση και το διπλασιασμό της γεωργικής και βιομηχανικής παραγωγής, την ανάπτυξη της ναυτιλίας και του τουρισμού, την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και τη βελτίωση της συναλλαγματικής θέσεως της χώρας, με αποτέλεσμα την αύξηση του εθνικού εισοδήματος με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,25% και του κατά κεφαλήν εισοδήματος από305 σε 565 δολλάρια, με πληθωρισμό 2%· χρηματοδότηση σημαντικών έργων υποδομής, προώθηση του προγράμματος υδρεύσεως, αποχετεύσεως και αναμορφώσεως των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας, εκτέλεση πλήθους κοινωφελών έργων στην επαρχία, ραγδαία ανάπτυξη του τουριστικού τομέα· σημαντική αύξηση των δαπανών για την υγεία και την κοινωνική πρόνοια, με καίριο σταθμό την καθιέρωση της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περιθάλψεως των αγροτών (1961) και την ίδρυση του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (1961). Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, παράλληλα με την αδιάπτωτη φροντίδα για την κατοχύρωση των αμυντικών συμφερόντων της χώρας, εξασφάλιση της συμμετοχής στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποιήσεως με τη σύναψη της συμφωνίας συνδέσεως με την ΕΟΚ (Ιούλιος 1961)· παράλληλα, εξασφάλιση, μετά από μακρό και επίπονο διπλωματικό αγώνα, της ανεξαρτησίας της Κύπρου (1959).
1963: Ιούνιος, παραίτηση από την πρωθυπουργία, μετά από διαφωνία με το βασιλέα Παύλο, και τετράμηνη αποδημία στο εξωτερικό. Νοέμβριος, απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στις γενικές εκλογές και οριστική αναχώρηση για το εξωτερικό μετά τη διαπίστωση ότι δεν προσφέρονται οι συνθήκες για τη συνέχιση του έργου του.
p Αρχή
1963-1974: Διατήρηση αδιάπτωτου ενδιαφέροντος για τα ελληνικά πράγματα, αλλά και της επιθυμίας να αποφύγει κάθε ενεργό ανάμιξη στην τριβή των εξελίξεων που σηματοδοτούσαν την πορεία προς την αποσύνθεση και τελικά την αναστολή των δημοκρατικών λειτουργιών. Καίρια γεγονότα, με άμεση αναφορά στον Κ.Καραμανλή: η συκοφαντική εκστρατεία και η παραπομπή του από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ΕΚΕΔΑ στο Ειδικό Δικαστήριο για δήθεν ευθύνες σε διαχειριστικές ανωμαλίες της ΔΕΗ· η διατύπωση έντονων ανησυχιών για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και τα συμπτώματα φθοράς του δημοκρατικού πολιτεύματος· η σθεναρή αντίδρασή του κατά του τυραννικού και νόθου� καθεστώτος της 21ης Απριλίου και η καταγγελία του στην ελληνική και τη διεθνή κοινή γνώμη, με βαρυσήμαντες δηλώσεις το Νοέμβριο 1967, το Σεπτέμβριο 1969 και τον Απρίλιο 1973· η βαθμιαία επικέντρωση στο πρόσωπό του των προσδοκιών που συνέχονταν με την αποκατάσταση και τη λειτουργία υγιούς Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
p Αρχή
1974: Ιούλιος, δήλωσή του, κατά την αποκορύφωση της εθνικής κρίσεως με επίκεντρο την Κύπρο, ότι δια την προσπάθειαν της αποκαταστάσεως της ομαλότητος και της εθνικής συμφιλιώσεως. τίθεται στην διάθεση της χώρας· θριαμβική επάνοδος στην Αθήνα και συγκρότηση, υπό την προεδρία του, κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος με αποστολή την άμεση αντιμετώπιση της κυπριακής κρίσεως και την αποκατάσταση των δημοκρατικών θεσμών. Αύγουστος/Οκτώβριος, εξουδετέρωση των εστιών αντιδράσεως κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος και διασφάλιση, μέσα σε κλίμα αποφασιστικότητας αλλά και μετριοπάθειας, των προϋποθέσεων για την αποκατάσταση συνθηκών ομαλού πολιτικού βίου· σύσταση της Νέας Δημοκρατίας, κόμματος �πέρα από τις παραπλανητικές ετικέττες της Δεξιάς, του Κέντρου και της Αριστεράς, αποφασισμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του τόπου με μοναδικό κριτήριο το συμφέρον του έθνους και του λαού�. Νοέμβριος/Δεκέμβριος, διαμόρφωση νέου πολιτικού και πολιτειακού πλαισίου με την αδιάβλητη διεξαγωγή γενικών εκλογών και, στη συνέχεια, δημοψηφίσματος, που απολήγει στην εγκαθίδρυση του καθεστώτος της αβασίλευτης Δημοκρατίας, τερματίζοντας τη μόνιμη εσωτερική διένεξη γύρω από το πολιτειακό ζήτημα· τελικό στάδιο στη διαμόρφωση του πλαισίου για τη δημοκρατική εξέλιξη και την οικονομική και κοινωνική πρόοδο της χώρας, η εκπόνηση και ψήφιση, έξι μήνες αργότερα, νέου Συντάγματος προεδρευομένης κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, προσαρμοσμένου στις ανάγκες της εποχής.
1974-1980: Νοέμβριος/Απρίλιος, πρωθυπουργός, μετά την επικράτησή του σε δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις (1974, 1977). Κύριος στρατηγικός προσανατολισμός του, η παγίωση των δημοκρατικών θεσμών σε συνδυασμό με τη θωράκιση της αμυντικής ασφάλειας και την ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της χώρας, μέσω ιδιαίτερα της εντάξεώς της στην υπό διαμόρφωση ενιαία Ευρώπη. Καίριες παράμετροι της κυβερνητικής πολιτικής: στο οικονομικό πεδίο, η αναδιανομή του εισοδήματος και η αυξημένη χρηματοδότηση της οικονομίας, με αποτέλεσμα την επίτευξη ικανοποιητικών ρυθμών αυξήσεως του ακαθαρίστου εγχωρίου προϊόντος (μέση ετήσια τιμή 4,8%), του κατά κεφαλή (92,3%) και του ακαθαρίστου εθνικού εισοδήματος (26,5%), καθώς και των παγίων επενδύσεων (33%), σε συνδυασμό με τη θετική αντιμετώπιση του προβλήματος της απασχολήσεως, έστω και υπό το κράτος της ανασταλτικής διεμβολής της διεθνούς ενεργειακής κρίσεως και της εντάσεως των πληθωριστικών πιέσεων· αξιόλογο έργο στους τομείς της παιδείας-καθιέρωση δημοτικής, αναθεώρηση προγραμμάτων, αναβάθμιση τεχνικής εκπαιδεύσεως- και του αθλητισμού. κατασκευή σύγχρονων εγκαταστάσεων, με κορυφαίες το Ολυμπιακό Στάδιο και το Στάδιο του Φαλήρου· σύντονες προσπάθειες για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. διάσωση μνημείων Ακροπόλεως και Αγίου Όρους, εντατικό πρόγραμμα ανασκαφών στη Μακεδονία και τη Θράκη, Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών, απόφαση δημιουργίας Πολιτιστικού Κέντρου Αθηνών· ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας. υπερτριπλασιασμός των εξοπλιστικών δαπανών και δημιουργία εγχώριας πολεμικής βιομηχανίας. Σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών σηματοδότησε νέα πορεία και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής: ρηξικέλευθα ανοίγματα προς τον αραβικό κόσμο και την ανατολική Ευρώπη (πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην Ε.Σ.Σ.Δ.), με ιδιαίτερη έμφαση στην περιφερειακή ζώνη των Βαλκανίων σε επίπεδο διμερές (διεύρυνση συνεργασίας με βόρειους γείτονες, προσέγγιση ιδίως με Βουλγαρία) και πολυμερές (Διαβαλκανική Διάσκεψη Αθηνών, 1976)· ενίσχυση των οργανικών δεσμών της Ελλάδος με το Δυτικό κόσμο με την ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, η οποία και θα αποτελέσει τη νέα μεγάλη στρατηγική επιλογή της χώρας: επιστέγασμα των επίμονων και επίπονων προσπαθειών του Κ.Καραμανλή, η υπογραφή της Συνθήκης Εντάξεως στο Ζάππειο, στις 28 Μαϊου 1979.
Α' ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΘΗΤΕΙΑ, 1980-1985
p Αρχή
1980-1985: Μάιος/Μάρτιος, Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αποφασιστική συμβολή στην εξύψωση του κύρους του θεσμού, στη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του πολιτεύματος, την προαγωγή της εθνικής ομοψυχίας και την ενίσχυση της διεθνούς θέσεως της χώρας· γενική αναγνώριση της αυστηρής τηρήσεως και της πιστής εφαρμογής των συνταγματικών κανόνων, καθώς και της σταθερής προσηλώσεως στην υπερκομματική του αποστολή.
1985: Μάρτιος, πρόωρη παραίτηση από το προεδρικό αξίωμα, μετά την αιφνιδιαστική υπαναχώρηση του τότε πρωθυπουργού από την αρχική πρόταση για επανεκλογή του ως Προέδρου της Δημοκρατίας.
1985-1990: Αποχή από κάθε ενεργή ανάμειξη στο δημόσιο βίο.
Β' ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΘΗΤΕΙΑ, 1990-1995
p Αρχή
Μάιος/Μάρτιος, δεύτερη θητεία ως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, 55 χρόνια μετά την είσοδό του στην πολιτική ζωή, αφού διετέλεσε οκτώ χρόνια υπουργός, δεκατέσσερα πρωθυπουργός και πέντε, ήδη, Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ, 1998
θάνατος, μετά από σύντομη ασθένεια.
