Φιλόλογος και πολιτικός από τις Σέρρες. Θεωρείται βασικός αναμορφωτής της παιδείας των Σερρών και της Μακεδονίας γενικότερα. Το 1868 αποφοίτησε απ’ το Ημιγυμνάσιο Σερρών. Το 1872 δέχεται πρόσκληση των συμπατριωτών του και εργάζεται κοινοτικός δάσκαλος στις Σέρρες ως το 1875, διακόπτοντας τις σπουδές του στην Αθήνα. Ταυτόχρονα εκτελεί χρέη γραμματέα του Παμμακεδονικοΰ Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Σερρών. Το 1876 στέλνεται με υποτροφία του «Συλλόγου προς διάδοσιν των ελληνικών γραμμάτων» στη Γερμανία και το 1880 αναγορεύεται διδάκτορας της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Ιένας. Επιστρέφει στις Σέρρες και αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Σερραίας Σχολής (1880-1888). Την προάγει σε εξατάξιο κλασικό Γυμνάσιο, που το 1884 αναγνωρίστηκε ισότιμο με τα άλλα Γυμνάσια του Κράτους, και προσθέτει σ' αυτό τμήμα Διδασκαλείου. Μετέτρεψε επίσης την Κεντρική Δημοτική Σχολή σε εξατάξια Αστική με την κατάργηση του Ελληνικού Σχολείου που ήταν προσαρτημένο στο Γυμνάσιο, επαύξησε τις ενοριακές σχολές και ίδρυσε το πρότυπο Εθνικό Οικοτροφείο για τους άπορους μαθητές και το Κεντρικό Παρθεναγωγείο (1880), ποϋ ονομάστηκε αργότερα «Γρηγοριάς». Το 1889 αναλαμβάνει με εντολή της Ελληνικής Κυβέρνησης τη διεύθυνση του Γυμνασίου Θεσσαλονίκης για να πάψει τα εκεί κοινοτικά μαλώματα και μετά τετραετία προσλαμβάνεται γυμνασιάρχης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας (1893-1895). Το 1896 ξαναγυρνά στη Θεσ/νίκη, μα διώχνεται απ’ τους Τούρκους, καταλήγει έτσι στην Αθήνα, όπου εργάζεται λυκειάρχης. Διετέλεσε καθηγητής του τότε διαδόχου Γεωργίου και του πρίγκιπα Αλεξάνδρου. Υπήρξε μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής του Υπουργείου Εξωτερικών και πρόεδρος του Παμμακεδονικού Συλλόγου Αθηνών (1910-1912), που εξέδιδε το Μακεδονικόν Ήμερολόγιον (επετηρίδα), μια από τις πιο αξιόλογες εκδόσεις της εποχής εκείνης. Βγήκε βουλευτής Σερρών το 1915 (οπαδός Γούναρη) και τιμήθηκε με το αξίωμα τού αντιπροέδρου της Βουλής. Έγραψε διάφορες εκπαιδευτικές, ιστορικές και λαογραφικές μελέτες. Συμπλήρωσε επίσης και εξέδωσε τη μετάφραση της «Ελληνικής Ιστορίας» τού Ντρόυζεν (1901),που άρχισε ο Ι. Πανταζίδης. Άφησε όλη την περιουσία του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (Δελλίειον κληροδότημα) για μετεκπαίδευση στην Ευρώπη επιστημόνων κατά προτίμηση από την Ανατολική Μακεδονία και για την έκδοση προτύπων επιστημονικών εργασιών, η συλλογή λαογραφικού ή γλωσσικού υλικού η υποστήριξη επιστημονικών περιοδικών. Στο Γυμνάσιο Σερρών κληροδότησε την πλούσια βιβλιοθήκη του. Επίσης ένας αδελφός του, ο Νικόλαος, αξιόλογος μουσικός και τεχνοκρίτης (δίδαξε μουσική και τεχνικά μαθήματα στο Ωδείο Λόττνερ κ.ά. και στις Σέρρες (1880-1888)), δώρισε το αρμόνιο τού Ιωάννη Δέλλιου στο Ωδείο Σερρών «Ορφεύς» και δραχμές 10.000 για να βραβεύεται απ’ τους τόκους κάθε χρόνο ο καλύτερος μαθητής τού Ωδείου.