Μπορεί να μην είναι γέννημα θρέμμα των Σερρών ο Τάσος Γαλδέμης, άλλα έζησε τόσο πολλά χρόνια στη γη αυτή τη Μακεδονική και δέθηκε τόσο πολύ μαζί της, ώστε δε γνωρίζουμε τι περισσότερο θα μπορούσε να χρωστάει η ένδοξη Σερριώτισσα πόλη σ' ένα γνήσιο τέκνο της, που να μην το αξίζει ο Τάσος Γαλδέμης. Τυπικά λοιπόν και μόνον τυπικά θα πούμε πώς ο Τάσος Γαλδέμης γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1881. Γιατί από τα πρώτα κι’ όλας χρόνια της απελευθερώσεως της πόλης των Σερρών (το 1913) από τον τουρκοβουλγάρικο ζυγό τον βρίσκουμε καθηγητή να διδάσκει στα εκπαιδευτήριά της. Ο Τάσος Γαλδέμης σπούδασε στην περίφημη Ζωσιμαία Σχολή και (με υποτροφία του Ζιτσαίου) φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με τα προσόντα του δε αυτά, ενώ μπορούσε να σταδιοδρομήσει με ασφάλεια στην ελεύθερη Ελλάδα, προτίμησε να έρθει στην σκλάβα Μακεδονία και να αγωνισθεί τον καλό αγώνα του Έλληνα εκπαιδευτικού στο σκλαβωμένο γένος. Έτσι στα χρόνια 1907-1909 διατελεί Διευθυντής του Ημιγυμνασίου Μουδανιών, 1911-1915 Δ/τής της Αστικής Σχολής Σερρών, 1915 και για ένα εξάμηνο καθηγητής στο Γυμνάσιο Φλώρινας, 1915-1935 καθηγητής του Γυμνασίου Αρρένων Σερρών, 1935-38 του Γυμνασίου Σιντικής και από το 1938-1949 Γυμνασιάρχης στο Γυμνάσιο Θηλέων Σερρών, οπότε συνταξιοδοτηθείς αποχώρησε της ενεργού δράσεως. Τέσσερες ολόκληρες γενεές Σερραίων γαλούχησε στα νάματα της ελληνοχριστιανικής παιδείας ο Τάσος Γαλδέμης. Και ο ίδιος κατά την μακροχρόνια στα Σέρρας παραμονή του (μέχρι του θανάτου του, που συνέβη στις 2-1-1966 συνεμερίσθη όλη τη ταραχώδη μοίρα αυτής της Μακεδονικής Πολιτείας. Στα 1916-17 σύρθηκε κι αυτός, από τους Βουλγάρους, σαν όμηρος, στη Βουλγαρία μαζί με τις 17.000 Σερραίους. Και στα 1941-42 με τον ερχομό και πάλι των Βουλγάρων συνελήφθη, φυλακίσθηκε βασανίσθηκε και τέλος εξορίσθηκε στη Θεσ/νίκη. Εκεί δίδαξε στο Γ' Γυμνάσιο Θηλέων κι αμέσως μετά την απελευθέρωση γύρισε από τους πρώτους στις Σέρρες, γιατί ένιωθε πια την όμορφη παραστρυμόνεια πολιτεία σαν δική του πατρίδα. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Ο Τ. Γαλδέμης κατέχει τον αξεπέραστο τίτλο του πνευματικού ανθρώπου των Σερρών, πού άφοβα θα μπορούσε να είχε γιορτάσει το «πνευματικό Ιωβηλαίο» του. Γιατί από τα πρώτα κι’ όλας μεταπελευθερωτικά χρόνια ως το θάνατό του (δηλ. πάνω από πενήντα χρόνια) τον βλέπουμε να ζει, να κινείται και να δρα σαν ξεχωριστός (ανάμεσα στους λίγους) πνευματικός άνθρωπος και να αποτελεί μια «ζωντανή και συνεχή παρουσία» στην πόλη των Σερρών. Ο Τ. Γ. χώρια από την καθηγητική του προσφορά κι' από την άλλη πνευματική του δραστηριότητα (χρημάτισε και 11ος κατά σειράν Πρόεδρος του ιστορικού Μ. Γ. Σ. «Ορφεύς» Σερρών) έγραψε κι δημοσίευσε αναρίθμητα κείμενα (πραγματείες, μελέτες, διηγήματα, ποιήματα, μυθιστορήματα κλπ.) που τα συναντά κανείς δημοσιευμένα σε πολυάριθμα έντυπα των Σερρών, Θεσ/νίκης κλπ. Κυριότερα ανάμεσα σε όλα αυτά, που αναφέρουμε παρακάτω, είναι: Μία μελέτη του «Περί των αρχαίων Γραμμάτων και της Επιδράσεως αυτών διά των αιώνων (δημοσιεύθηκε στην εφημ. «ΑΛΗΘΕΙΑ» Θεσ)νίκης το 1908). Τον «Δρομοριχμένο» (κοινωνιολογικό μυθιστόρημα, εφημ, «Μακεδονία» (Θεσ)νίκη, 1909). Ένα βιβλίο με χαρακτηρισμούς και τίτλο «Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ» (εφ. «Νέα Αλήθεια», Θεσνίκη 1910). Λίγο αργότερα δε τα βιβλία του: «ΤΟ ΤΑΙΡΙΑΣΜΕΝΟ ΑΝΔΡΟΓΥΝΟ» (μυθιστόρημα) «ΤΑ ΣΚΟΡΠΙΑ ΦΥΛΛΑ» (Σέρρες 1914), ΑΠ' ΟΣΑ ΕΙΠΑ ΚΙ’ ΑΠ' ΟΣΑ «ΕΓΡΑΨΑ» (1925) και τελευταίο το βιβλίο «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΥΣ ΕΝΟΡΚΟΥΣ» (Σέρρες, 1947). Το τελευταίο αυτό βιβλίο είναι μια ελεύθερη διασκευή και απόδοση στην καθομιλουμένη της (ΑΠΟΛΟΓΙΑΣ του ΣΩΚΡΑΤΗ) Χαλκέντερος και παραγωγικός, ο αείμνηστος Τάσος Γαλδέμης, γέμισε την πνευματική μας ζωή με την παρουσία του πενήντα πέντε ολόκληρα χρόνια. Ο Δήμος Σερρών σε αναγνώριση της προσφοράς του χάρισε σε δρόμο της πόλης των Σερρών το όνομά του. Σταύρος Κοταμανίδης.

• 
• 
•