Βιβλίο

Βιβλίο: Εικόνα
Η εποχή της αρρώστιας (Γ. Κοσκινάς)

Η εποχή της αρρώστιας (Γ. Κοσκινάς)

Βιβλίο: Συγγραφέας
Γιώργος Κοσκινάς
Βιβλίο: Εκδότης
Ηλέκτρα
Έτος: 2007
Ημερομηνία Εισαγωγής: 04/10/2018

«Αν τελικά σώθηκε κάτι από το Χαμό είναι αυτές οι επιστολές. Τις βρήκα κατά τη διάρκεια των περιπλανήσεών μου σε μια πόλη, έρημη όπως τόσες άλλες πια» [Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου] Ο Γιώργος Κοσκινάς πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1997 με τις «Παραλογίες» (εκδ. Δελφίνι). Το 2007 επέστρεψε με το σκοτεινό και εφιαλτικό μυθιστόρημα «Η εποχή της αρρώστιας». Οι παιδικοί μας εφιάλτες, όπως και κάποιοι εφηβικοί μας, επανέρχονται στο προσκήνιο με το κείμενο αυτό. Εφιάλτες που έχουν να κάνουν με την απόλυτη μοναξιά σε μια πόλη, σ? έναν οποιονδήποτε τόπο, μετά από μια χαώδη καταστροφή. Ποιος δεν έχει σκεφτεί τι θα γινόταν αν βρισκόταν σε μια πόλη μόνος του, μέσα στην απόλυτη καταστροφή, μέσα σε μια μαύρη τρύπα που τους έχει καταπιεί όλους; Με άξονα μια παράξενη αρρώστια που πλήττει μια ελληνική επαρχιακή πόλη (που θα μπορούσε να είναι τα Γιάννενα ?η λίμνη, η φιλοσοφική σχολή της πόλης, είναι ενδεικτικά του γεωγραφικού στίγματος), ο Κοσκινάς δημιουργεί μια ιστορία μέσα από ερωτικές επιστολές που όλως τυχαίως ανακάλυψε κάποιος σε τούτη την έρημη πόλη μετά την περίοδο του Χαμού. Οι επιστολές αυτές, βολικό τέχνασμα του συγγραφέα, είναι γραμμένες από έναν φοιτητή με παραλήπτη την αγαπημένη του. Μέσω αυτών των επιστολών μαθαίνουμε για τον ιό και πώς αυτός επιδρά πάνω στους κατοίκους της πόλης. Η ιστορία ξεκινά όπως οποιαδήποτε συλλογή ερωτικών επιστολών, με μια γλώσσα σύγχρονη και λιτή, κάτι που διατηρείται σε όλο το κείμενο μέχρι το τέλος του. Όλα κυλούν ομαλά, και ίσως?πολύ ομαλά, με τη φοιτητική καθημερινότητα στην επαρχία, μια γρίπη που τους ρίχνει όλους στο κρεβάτι, τα καυγαδάκια ?φιλικά ή ερωτικά-, τις παρεξηγήσεις, κάποιες υπόνοιες ?αρχικά- παραβατικότητας? αλλά μέχρι εκεί. Ώσπου έρχεται ο πρώτος φόνος. Χωρίς αιτία, φαινομενικά τουλάχιστον. Μια φίλη του αποστολέα των επιστολών μαχαιρώνει εξαίφνης τον φίλο και συγκάτοικό της. Απ? το σημείο αυτό και μετά ξεκινά ένα γαϊτανάκι αλλεπάλληλων φόνων. Ο πρωταγωνιστής δολοφονεί έναν φίλο του γιατί έθιξε την παραλήπτρια των επιστολών, έναν άλλο φίλο του γιατί δεν είχε κανένα νόημα η ζωή του αφού δεν θα έγραφε ποτέ το παραμύθι που του είχε υποσχεθεί, απανωτοί φόνοι πάλι εκ μέρους του ήρωα σ? ένα πάρτι και ούτω καθεξής. Μέχρι που ο προκείμενος ιός έχει χτυπήσει όλη την πόλη και την έχει μετατρέψει σε ένα πεδίο μάχης, σ? έναν διαρκή αγώνα ατομικής και μόνο επιβίωσης. «Ο θάνατός σου η ζωή μου» είναι αυτό που χαρακτηρίζει την κατάσταση στην πόλη. Λεηλατήσεις δρόμων, δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων, ατελεύτητες δολοφονίες, ελεύθεροι σκοπευτές να βάλλουν πανταχόθεν? η απόλυτη καταστροφή. Στο τέλος δεν μένει κανένας. Απολύτως. Homo homini lupus. Η «Εποχή της αρρώστιας» είναι ένα μυθιστόρημα που παραπέμπει απευθείας στην ταινία του Danny Boil «28 μέρες μετά» (2002) όπου και πάλι ένας ιός έχει προσβάλει τη Βρετανία και την έχει μετατρέψει σε έρημο τοπίο. Όπως επίσης συνάφεια υπάρχει με τη «Νύχτα των ζωντανών νεκρών» (1968) του George Romero, με το μυθιστόρημα του John Wyndham «The day of the triffids» (Penguin 1951), ή, ακόμα, θεματολογική συνάφεια μπορεί να εντοπιστεί με την «Πανούκλα» του Albert Camus (στα ελληνικά: εκδ. Καστανιώτη, 2001, μτφ. Νίκη Καρακίτσου-Ντουζέ, Μαρία Κασαμπάλογλου-Ρομπλέν): η παράνοια που δημιουργεί η αρρώστια, η μανία για επιβίωση παντί τρόπω, η τρέλα της ημέρας (για να θυμηθούμε τον Maurice Blanchot) που οδηγεί σε πράξεις αποτρόπαιες και απάνθρωπες. Στον ίδιο το θάνατο σε όλες τις αιτίες και τις μορφές του. Η απευθείας αναφορά στα προαναφερθέντα έργα, μπορεί να εδράζεται από πλευράς κινήτρων στο γεγονός ότι ο συγγραφέας θέλει να αποταθεί σ? ένα κοινό που προτιμά τέτοιους είδους ιστορίες σχεδόν κατ? αποκλειστικότητα. Ωστόσο, πέρα απ? την εξαιρετική απλότητα της γλώσσας που καταφέρνει να πλάσει ο Κοσκινάς, μέσω της οποίας δίνει, έτσι απλά, εικόνες δυνατές και καθ? όλα ζωντανές και συνάμα σκληρές, η παρουσία του μυθιστορήματος εξαντλείται σε εκρηκτικά εντυπωσιακά στιγμιότυπα και πυροτεχνήματα. Η αδυναμία του κειμένου βρίσκεται ακριβώς στην πρόκληση του μεγαλεπήβολου και του παρανοϊκού χωρίς όμως έρεισμα στη συμμετοχή του αναγνώστη, καθ? οιονδήποτε τρόπο, στην ίδια την ιστορία, κάτι που εντείνεται απ? την απόδοση των ηρώων ως χαρακτήρων από παρθενογένεση, χωρίς σαφές παρελθόν. Ενώ, δηλαδή, η έννοια της σύγχρονης τρέλας, του άκρατου ατομισμού της εποχής μας, του γρήγορου ρυθμού του θανάτου ιδεών και της γένεσης αυτόχρημα άλλων, του τέλους ακόμα-ακόμα μιας εποχής, διατρέχει όλο το μυθιστόρημα, τελικά ο Κοσκινάς δεν καταφέρνει να οριοθετήσει τον λογοτεχνικό του κόσμο τοποθετώντας την ιστορία που έχει αποφασίσει να διηγηθεί, στην απευθείας συνομιλία με τον αναγνώστη, με αποτέλεσμα να τον αφήσει γεμάτο ερωτηματικά [για το πριν, το μετά, το γιατί] και εν πολλοίς ανικανοποίητο. [Ο Γιώργος Κοσκινάς γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1976 στην Αθήνα. Η «Εποχή της αρρώστιας» είναι το δεύτερο μυθιστόρημά του] Δημήτρης Αθηνάκης